25/04/2024 21:07Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Cận đại
Đăng bởi tôn tiền tử vào 22/03/2017 10:49
Khen xưa ai đã khéo trêu bày,
Tạo cối này ra vốn để xay.
Gốc Tí[1] càn khôn trồng giữa rốn,
Cán Dần[2] tinh đẩu vận trong tay.
Nghiến răng tợ sấm ì ầm dậy,
Mở miệng đường mưa lác đác bay.
“Tứ trụ” dưới nhờ chân đế vững,
Cùng trên phụ bật sẵn hai tay.
Lúc học trường Huấn, thầy ra đề vịnh cối xay lúa, Trần Cao Vân đáp bằng bài này. Ông bày tỏ thân thế mình qua bài thơ này. Mồ côi mẹ từ lúc tuổi còn nhiều hứa hẹn, sống trong gia đình tẻ nhạt khô khan vì thiếu tình mẫu tử, đến năm được 20 tuổi là năm mà nước nhà rơi vào cảnh đen tối, nhục nhã, kinh thành Huế thất thủ, vua Hàm Nghi xuất bôn, đó cũng chính là năm mà ông đặt bước phiêu lưu.
[1] Thiên thai ư Tý, địa tịch ư Sửu, nhân sinh ư Dần. Gốc Tý chỉ ngôi trời.
[2] Chỉ người. Ý nói mọi việc đều do ý trời và lòng người hợp lại mới mong thành tựu.