26/04/2024 15:21Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Cận đại
Đăng bởi Vanachi vào 05/08/2008 21:53
Nguyên tác
秋去秋來秋又秋，
合離離合幾辰休。
栽花我剩淵明徑，
選句君登庾亮樓。
江際鶯歌催舊夢，
雲邊雁信解新愁。
自憐瘦骨猜詩骨，
難道乘槎作遠遊。
Phiên âm
Thu khứ thu lai thu hựu thu,
Hợp ly ly hợp kỷ thời hưu.
Tài hoa ngã thặng Uyên Minh[1] kính,
Tuyển cú quân đăng Dữu Lượng[2] lâu.
Giang tế oanh ca[3] thôi cựu mộng,
Vân biên[4] nhạn tín giải tân sầu.
Tự liên sấu cốt sai thi cốt,
Nan đạo thừa tra tác viễn du.Dịch nghĩa
Mùa thu đi, thu đến, rồi mùa thu nữa lại đến
Chuyện sum họp, biệt ly cho tới bao giờ mới thôi
Tôi học theo Uyên Minh trồng vài luống hoa cúc
Còn ông thì lên lầu Dữu Lượng làm thơ
Bên sông tiếng oanh ca líu lo làm nôn nao nhớ chuyện xưa
Ở chân trời mây bóng nhạn đưa tin giải nỗi sầu chia cách
Ta đã còm cõi rồi mà phải tìm kiếm ý thơ ít ỏi
Phải dạo thuyền đi chơi xa hay saoBản dịch của Nguyễn Hữu Vinh
Thu đến thu đi đã mấy mùa
Hợp tan tan hợp đến bao giờ
Uyên Minh vườn cũ tôi trồng cúc
Dữu Lượng trên lầu anh vịnh thơ
Đầu bến giọng oanh ru mộng cũ
Chân trời bóng nhạn rộn tin chờ
Tìm thơ mòn mỏi đà gầy cọm
Phải dạo thuyền chơi chuyện chẳng đùa
[1] Đào Uyên Minh 陶淵明 (372-427) tự xưng là Ngũ Liễu tiên sinh 五柳先生, người đời Tấn, đất Tầm Dương, nay thuộc tỉnh Giang Tây, tính thích an nhàn, từ quan, sống với vườn tược, uống rượu làm vui. Có thời làm quan ở đất Bành Trạch, nên người đời sau cũng gọi Đào Tiềm là Đào Bành Trạch 陶彭澤.
[2] Tự là Nguyên Quy 元規, làm quan đời Tấn, chức trung thư lệnh, thường vào đêm thu hay cùng bè bạn, thuộc hạ lên chơi, làm thơ uống rượu ở Nam lâu 南樓 trên núi Hoàng Hạc, Vũ Xương. Vào thời Đường, Tống, lầu Nam trở thành danh lam thắng cảnh, là nơi tụ họp của các mặc khách tao nhân. Xem bài từ "Đường đa lệnh" 唐多令 của Lưu Qua 劉過 và bài từ "Thiên thu tuế" 千秋歲引của Vương An Thạch 王安石. Ở đây chỉ nơi hội họp đàn hát, ngâm thơ, xướng hoạ của tao nhân mặc khách.
[3] Chim oanh hót. Chỉ chuyện mộng nhớ người phương xa. Lấy ý từ bài "Xuân oán" 春怨 của Kim Xương Tục 金昌緒 đời Đường: "Đả khởi hoàng oanh nhi, Mạc giao chi thượng đề. Đề thời kinh thiếp mộng, Bất đắc đáo Liêu Tây" 打起黃鶯兒，莫教枝上啼。啼時驚妾夢，不得到遼西 (Đuổi giùm hộ thiếp con oanh, Ngăn đừng bay đậu trên cành ỷ ôi. Ỷ ôi làm tỉnh giấc rồi, Tan tành mộng thiếp ra ngoài Liêu Tây).
[4] Mây trời, Chỉ chuyện mong tin bạn. Thơ Đỗ Phủ. Lấy ý từ chữ Vị Bắc 渭北, thiên thụ 天樹, vân thụ 雲樹. Thơ "Xuân nhật ức Lý Bạch" 春日憶李白 của Đỗ Phủ có câu: "Vị bắc xuân thiên thụ, Giang đông nhật mộ vân" 渭北春天樹，江東日暮雲 (Cây xuân Vị Bắc xanh rờn, Giang Đông chiều tối, mây ngàn thênh thênh).