29/03/2024 07:59Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới

Nam hương tử
南鄉子

Tác giả: Thiệu Hưng thái học sinh - 紹興太學生

Thể thơ: Từ phẩm; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Nam Tống, Kim
Đăng bởi Vanachi vào 01/02/2008 17:40

 

Nguyên tác

洪邁被拘留,
稽首垂哀告敵仇。
一日忍飢猶不耐,
堪羞!
蘇武爭禁十九秋。

厥父既無謀,
厥子安能解國懮?
萬里歸來休舌辯,
村牛!
好擺頭時便擺頭。

Phiên âm

Hồng Mại bị câu lưu,
Khể thủ thuỳ ai cáo địch cừu.
Nhất nhật nhẫn cơ do bất nại,
Kham tu!
Tô Vũ[1] tranh cấm thập cửu thu.

Quyết phụ ký vô mưu,
Quyết tử an năng giải quốc ưu?
Vạn lý quy lai hưu thiệt biện,
Thôn ngưu!
Hảo bài đầu[2] thì tiện bài đầu.

Bản dịch của Nguyễn Xuân Tảo

Hồng Mại bị cầm tù,
Cúi đầu kêu khóc trước quân thù.
Nhịn đói một ngày không chịu nổi,
Thẹn chưa!
Tô Vũ xưa đầy mười chín thu.

Bố đã chẳng ra trò,
Con đâu vì nước gỡ mối lo.
Muôn dặm trở về khoe múa mép,
Con bò!
Cái đầu lắc lư luôn lắc lư!
Hồng Mại là con của Hồng Hạo 洪皓. Hồng Hạo năm Kiến Viêm thứ 3 đời Tống Cao Tông (1129) từng đi sứ nước Kim bị bắt giữ 15 năm. Năm Thiệu Hưng thứ 31 (1161), Hồng Mại là Hàn lâm học sĩ đi sứ Kim. Ban đầu Hồng Mại dùng nghi lễ với nước thù địch để gặp vua Kim. Vua Kim sai quan toả trạm dịch, không cho ăn uống rồi cho một người tự xưng từng học gia phụ Hồng Hạo vào khuyên. Hồng Mại chỉ được dùng lễ nghi "bồi thần" (thần của nước khách) trong biểu chương.

[1] Người đời Hán, sang sứ Hung Nô bị giữ lại 19 năm mới được thả về.
[2] Hồng Mại bị gió, hay lắc đầu. Tác giả liền lấy đó châm biếm: sao không lắc đầu trước quân giặc, giờ lại ra vẻ lắc đầu. Lắc đầu ở đây còn có nghĩa là lên mặt vênh váo.

In từ trang: https://www.thivien.net/ » Thiệu Hưng thái học sinh » Nam hương tử