11/05/2024 09:57Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Ngũ ngôn cổ phong; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Tấn
Đăng bởi tôn tiền tử vào 13/09/2014 02:28
Nguyên tác
寒往暑來，
日月浸疏；
梁塵委積，
庭草荒蕪。
寥寥空室，
哀哀遺孤；
肴觴虛奠，
人逝焉如！
誰無兄弟，
人亦同生，
嗟我與爾，
特百常情。
慈妣早世，
時尚孺嬰；
我年二六，
爾才九齡。
爰從靡識，
撫髫相成。
咨爾令妹，
有德有操。
靖恭鮮言，
聞善則樂。
能正能和，
惟友惟孝。
行止中閨，
可象可效。
我聞為善，
慶自己蹈；
彼蒼何偏，
而不斯報！
昔在江陵，
重罹天罰，
兄弟索居，
乖隔楚越，
伊我與爾，
百哀是切。
黯黯高雲，
蕭蕭冬月，
白雲掩晨，
長風悲節。
感惟崩號，
興言泣血。
尋念平昔，
觸事未遠，
書疏猶存，
遺孤滿眼。
如何一往，
終天不返！
寂寂高堂，
何時復踐？
藐藐孤女，
曷依曷恃？
煢煢遊魂，
誰主誰祀？
奈何程妹，
於此永已！
死如有知，
相見蒿裏。
嗚呼哀哉！
Phiên âm
Hàn vãng thử lai,
Nhật nguyệt tẩm sơ;
Lương trần uỷ tích,
Đình thảo hoang vu.
Liêu liêu không thất,
Ai ai di cô;
Hào trường hư điện,
Nhân thệ yên như!
Thuỳ vô huynh đệ,
Nhân diệc đồng sinh,
Ta ngã dữ nhĩ,
Đặc bách thường tình.
Từ tỷ tảo thế,
Thì thượng nhụ anh;
Ngã niên nhị lục,
Nhĩ tài cửu linh.
Viên tòng mỹ thức,
Phủ thiều tương thành.
Tư nhĩ lệnh muội,
Hữu đức hữu thao.
Tĩnh cung tiên ngôn,
Văn thiện tắc lạc.
Năng chính năng hoà,
Duy hữu duy hiếu.
Hành chỉ trung khuê,
Khả tượng khả hiệu.
Ngã văn vi thiện,
Khánh tự kỷ đạo;
Bỉ thương hà thiên,
Nhi bất tư báo!
Tích tại Giang Lăng,
Trùng duy thiên phạt,
Huynh đệ tác cư,
Quai cách Sở Việt,
Y ngã dữ nhĩ,
Bách ai thị thiết.
Ảm ảm cao vân,
Tiêu tiêu đông nguyệt,
Bạch vân yểm thần,
Trường phong bi tiết.
Cảm duy băng hào,
Hứng ngôn khấp huyết.
Tầm niệm bình tích,
Xúc sự vị viễn,
Thư sơ do tồn,
Di cô mãn nhãn.
Như hà nhất vãng,
Chung thiên bất phản!
Tịch tịch cao đường,
Hà thì phục tiễn?
Miễu miễu cô nữ,
Hạt y hạt thị?
Quỳnh quỳnh du hồn,
Thuỳ chủ thuỳ tự?
Nại hà Trình muội,
Ư thử vĩnh dĩ!
Tử như hữu tri,
Tương kiến Hao Lý.
Ô hô ai tai!Bản dịch của Lê Phụng
Rét qua nực tới
Ngày tháng cách trở
Xà nhà bụi phủ
Sân cỏ hoang vu
Trong nhà vắng ngắt
Sùi sụt con côi
Đầy bàn cỗ cúng
Người thác đâu rồi
Ai không anh em
Thường cùng một mẹ
Nhưng em cùng ta
Khác xa thế tình
Mẹ em tạ thế
Thủa mình thơ dại
Ta mới mười hai
Em chớm chín tuổi
Từ thủa để chỏm
Tới kỳ chải tóc
Thương người em nhỏ
Có đức có hạnh
Khiêm nhường ít lời
Vui nghe điều lành
Đoan chính thuận hoà
Vẹn toàn chữ hiếu
Trong chốn phòng khuê
Đáng bực gương mẫu
Từng nghe làm lành
Tất gặp sự lành
Ông Xanh bất công
Chẳng chút đền đáp
Thủa ở Giang Lăng
Từng bị trời phạt
Anh em lìa đàn
Sở Việt cách biệt
Riêng ta cùng em
Trăm đường thua thiệt
Ảm đạm mây cao
Trăng đông lạnh lẽo
Mây che sớm mai
Gió lùa thê thảm
Xúc động khôn cầm
Mắt trào lệ máu
Ôn lại truyện cũ
Xa xưa chẳng quên
Thư em giữ đủ
Trước mắt con nhỏ
Một khi ra đi
Sao chẳng có về
Nhà trên quạnh quẽ
Bao giờ trở lại
Nheo nhóc con côi
Nương ai nhờ ai
Lởn vởn cô hồn
Ai cúng ai thờ
Sao đây cô Trình
Vĩnh biệt từ nay
Người chết bằng hay
Gặp nhau tuyền đài
Ô hô ai tai
Lời tự: "Duy Tấn Nghĩa Hy tam niên, ngũ nguyệt Giáp Thìn, Trình thị muội phục chế tái chu. Uyên Minh dĩ thiếu lao chi điện, phủ nhi lỗi chi. Ô hô ai tai!" 維晉義熙三年，五月甲辰，程氏妹服制再周。淵明以少牢之奠，俯而酹之。嗚呼哀哉！(Ngày Giáp Thìn tháng năm, năm Nghĩa Hy thứ ba đời Tấn, nhân ngày giỗ em gái họ Trình lần thứ hai. Ta Uyên Minh sửa lễ thiếu lao, cúi đầu tưới rượu. Ô hô ai tai!)