27/04/2024 03:02Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Cận đại
Đăng bởi Vanachi vào 07/02/2019 02:01
Nguyên tác
積雨連朝今始晴，
不知此日是清明。
陰雲淡淡未全散，
喬木欣欣初向榮。
人過伊川悲野祭，
客從東洛感山傾。
北窗許久凄涼甚，
潤筆含杯意未平。
Phiên âm
Tích vũ liên triêu kim thuỷ thanh,
Bất tri thử nhật thị thanh minh.
Âm vân đạm đạm vị toàn tán,
Cao mộc hân hân sơ hướng vinh.
Nhân quá Y Xuyên[1] bi dã tế,
Khách túng Đông Lạc[2] cảm sơn khuynh.
Bắc song hứa cửu thê lương thậm,
Nhuận bút hàm bôi ý vị bình.Dịch nghĩa
Mấy hôm mưa liền nay mới tạnh
Nào biết đã là ngày thanh minh rồi
Mây đen vẫn còn vẩn vơ chưa tan hết
Cây cao đã mơn mởn bắt đầu xanh tốt
Người đi qua Y Xuyên thấy đám tế ngoài đồng mà buồn rầu
Khách từ Đông Lạc nghe tiếng chuông kêu mà cảm việc núi đồng đổ
Bấy lâu nay ở trước cửa phía bắc thấy buồn bã tệ
Nhấm bút đề thơ ngậm chén uống rượu nhưng lòng vẫn chưa nguôiBản dịch của Đỗ Đình Tuân
Sau mấy ngày mưa ló măt trời,
Nào hay đã đến thanh minh rồi.
Mây đen lảng vảng chưa tan hết,
Cây cối xanh xanh đã nảy chồi.
Qua đất Y Xuyên người đứng tế,
Về miền Đông Lạc tiếng chuông hồi.
Bấy lâu cửa bắc ngồi buồn bã,
Uống rượu làm thơ dạ chẳng nguôi.
Rút từ Quế Sơn thi tập (A.469).
Canh Dần là năm 1890.
[1] Tả truyện kể: Tân Hữu qua đất Y Xuyên thấy có người dóc tóc đứng tế ở ngoài đồng mà lấy làm buồn. Tác giả mượn điển này để nói việc viếng mộ trong ngày thanh minh.
[2] Đời Vũ Đế nhà Hán, chuông ở điện Vị Ương, tự nhiên kêu ba ngày đêm. Đông Phương Sóc cho rắng tất có cái núi đồng nào đổ. Quả nhiên ba hôm sau có địa phương báo núi lở thật. Lời sớ của Kinh dịch có câu: “Đồng Sơn Tây băng, Lạc chung đông ứng” (Núi đồng đổ ở phía tây, Chuông Lạc kêu ở phương đông). Ý nói những vật tương khí tương cảm.