21/04/2024 02:12Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Cận đại
Đăng bởi tôn tiền tử vào 26/04/2020 21:19
Nguyên tác
聳壑凌霄卓不群，
斗南聲價有誰鄰。
珠傾萬觳辭源闊，
陣掃千軍筆力神。
志大一時無寵辱，
才高千古識經綸。
迂儒勿以排優少，
端的驚天動地人。
Phiên âm
Tủng hác lăng tiêu trác bất quần,
Đẩu Nam thanh giá hữu thuỳ lân.
Châu khuynh vạn hộc từ nguyên khoát,
Trận tảo thiên quân bút lực thần.
Chí đại nhất thì vô sủng nhục,
Tài cao thiên cổ thức kinh luân.
Vu nho vật dĩ bài ưu thiểu[1],
Đoan đích kinh thiên động địa nhân.Dịch nghĩa
Vượt chốn ngòi rãnh, vút lên bầu trời, một mình cao vời vợi,
Danh vọng như sao Bắc Đẩu, núi Nam Sơn, ai sánh kịp?
Nguồn văn mênh mông như muôn hộc châu tuôn,
Sức bút thần diệu dường như quét sạch ngàn quân trong một trận.
Chí lớn, không cần đếm xỉa đến chuyện vinh nhục nhất thời,
Tài cao biết được mọi điều chính trị từ ngàn đời trước.
Bọn nhà nho hủ lậu chớ thấy ông chèo hát mà coi thường,
Chắc chắn đây là người đã làm kinh động trời đất.Bản dịch của Trần Văn Nhĩ
Sao Đẩu, non Nam chỉ một người,
Vượt nơi ngòi lạch, chí cao vời.
Văn như muôn hộc châu tuôn chảy,
Bút quét ngàn quân giặc cuốn trôi.
Chí lớn nhục vinh quên một thuở,
Tài cao mưu lược thấu ngàn đời.
Hủ nho hãy chớ khinh chèo hát,
Chính bậc hiền lương chuyển đất trời.
Tuyển từ Yên Đổ tiến sĩ thi tập (VHv.1864).
Trạng nguyên Lương Thế Vinh người làng Cao Phương (nay thuộc xã Liên Bảo), huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định, nổi tiếng thần đồng. Năm 22 tuổi, ông đỗ trạng nguyên đời Lê Thánh Tông, được giao phụ trách viện Hàn Lâm, quán Sùng Văn, cục Tú Lâm. Ông còn giữ chức Sái phu trong hội Tao đàn của Lê Thánh Tông. Ông có soạn cuốn Đại thành toán pháp và Hí phường phả lục.
[1] Là nhà nho, nhưng ông từng soạn Phật kinh thập giới và có cảm tình với Phật giáo nên bị người đương thời chê bai, bài bác và không ghi tên ông trong văn miếu Khổng Tử.