26/04/2024 19:26Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới

Quan “Dị thuyết phản Đường” truyện
觀異說反唐傳

Tác giả: Ngô Thì Nhậm - 吳時任

Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Tây Sơn
Đăng bởi tôn tiền tử vào 26/03/2020 07:00

 

Nguyên tác

造物持鈞似不平,
則天孫子主唐經。
善淫禍福殊顛倒,
報應機緘太幻冥。
白虎春秋要反斷,
紫陽綱目卻分明。
女妖死後遺塵類,
為討淫蒸的賊盲。

Phiên âm

Tạo vật trì quân tự bất bình,
Tắc Thiên[1] tôn tử chủ Đường kinh.
Thiện dâm hoạ phúc[2] thù điên đảo,
Báo ưng[3] cơ giam thái ảo minh.
Bạch hổ Xuân thu[4] yêu phản đoán,
Tử dương Cương mục[5] khước phân minh.
Nữ yêu[6] tử hậu di trần loại,
Vị thảo dâm chưng đích tặc manh.

Dịch nghĩa

Dường như chẳng công bằng, con tạo nẩy mực cầm cân,
Vì làm chúa nhà Đường lại là con cháu Võ Tắc Thiên!
“Phúc thiện, hoạ dâm” thật là lộn xộn,
Cơ mầu báo ứng, rất mực lờ mờ.
Đọc “Bạch hổ Xuân thu” phải đoán ngược lại,
Xem “Tử dương Cương mục” mới thấy rõ ràng.
Yêu nữ chết rồi để lại bầy cát bụi,
Lũ giặc cuồng dâm phải trừ khử bằng xong.

Bản dịch của Đinh Tú Anh

Con tạo cầm cân lắm bất bình,
Tắc Thiên con cháu chủ Đường kinh.
“Hoạ dâm, phúc thiện” thường điên đảo,
Báo ứng cơ mầu cũng chẳng linh.
“Bạch hổ Xuân Thu” cần hiểu ngược,
“Tử dương Cương mục” mới phân minh.
Chết rồi yêu nữ còn vương bụi,
Khử giặc cuồng dâm chớ niệm tình.
Nguyên chú: Ở nội địa có bộ sách Bạch hổ khâu di sự, chép chuyện Đường Duệ Tông tên là Đán, do Vương Hậu sinh ra, sau khi phản chính, chém Vũ Hậu và đẳng Lục Lang. Tên truyện là Dị thuyết phản Đường truyện.

26/3/2020
[1] Võ Tắc Thiên, tức Vũ Hậu đời Đường, thuỵ là Tắc Thiên, vốn người ở Văn Thuỷ, lúc đầu là tài nhân của Thái Tông, Thái Tông chết ra làm ni cô. Cao Tông lên ngôi lại cho vào cung và làm hoàng hậu. Cao Tông chết, Trung Tông lên ngôi, nhưng Vũ Hậu nắm quyền chính trong triều đình. Sau Vũ Hậu phế Trung Tông, lập Duệ Tông, cuối cùng lại phế Duệ Tông mà tự xưng đế và đổi tên nước là Chu.
[2] Ban phúc cho người lương thiện giáng hoạ cho kẻ dâm ác (Kinh thư).
[3] Kinh Phật: “Tác thiện, tác ác, tất hữu thiện ác chỉ báo ứng” (Làm thiện, làm ác, tất có sự báo ứng thiện ác). Nghĩa là làm điều thiện sẽ gặp thiện, làm ác sẽ gặp ác.
[4] Tức sách Bạch hổ khâu di sự nhắc trong nguyên chú.
[5] Tên một cuốn sách của Chu Hy đời Tống, nhân có sách Thông giám của Tư Mã Quang mà làm, gọi là Tử dương Thông giám
cương mục
.
[6] Chỉ Võ Tắc Thiên.

In từ trang: https://www.thivien.net/ » Ngô Thì Nhậm » Quan “Dị thuyết phản Đường” truyện