25/04/2024 23:11Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Cổ phong (cổ thể); Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Thanh
Đăng bởi tôn tiền tử vào 02/03/2019 09:35
Nguyên tác
鍾生品詩如品茶，
龍團月片百不愛。
但愛幽香餘澀留齒牙，
徐郎嗜茶又嗜鍾生詩。
微吟短詠爬癢處，
恰是盧仝飲到搜腸破悶時。
鍾生逝矣徐郎慟，
吟詩啜茶誰與共？
生平臭味阿堵中，
生作茶郵死茶供。
今年徐郎示我茶訊篇，
兼攜好茗谷雨前。
坐聽松風沸石鼎，
手汲雲浪烹新泉。
茶罷還枕石磵眠，
沉吟茶詩欲泫然。
高山流水在何許？
但見風輕花落縈茶煙，
我不解茶又不知詩。
一碗兩碗天池六安茗，
一首兩首黄金白雪詞。
懵騰茗艼良足樂，
清吟韻事非所宜。
還君此卷成一笑，
何異屠門大嚼眼飽胸中飢。
Phiên âm
Chung sinh phẩm thi như phẩm trà,
Long đoàn nguyệt phiến[1] bách bất ái.
Đãn ái u hương dư sáp lưu xỉ nha,
Từ lang thị trà hựu thị Chung sinh thi.
Vi ngâm đoản vịnh bà dương xứ,
Kháp thị Lư Đồng[2] ẩm đáo sưu trường phá muộn thì.
Chung sinh thệ hỹ Từ lang đỗng,
Ngậm thi xuể trà thuỳ dữ cộng?
Sinh bình xú vị a đổ trung,
Sinh tác trà bưu[3] từ trà cung.
Kim niên Từ Lang thị ngã trà tấn thiên,
Kiêm huề hảo mính cốc vũ[4] tiền.
Toạ thính tùng phong phí thạch đỉnh,
Thứ cấp vân lãng phanh tân tuyền.
Trà bãi hoàn chẩm thạch giản miên,
Trầm ngâm trà thi dục huyễn nhiên.
Cao sơn lưu thuỷ[5] tại hà hử?
Đãn kiến phong khinh hoa lạc oanh trà yên,
Ngã bất giải trà, hựu bất tri thi.
Nhất uyển lưỡng uyển thiên trì lục an mính,
Nhất thủ lưỡng thủ hoàng kim bạch tuyết[6] từ.
Mông đằng mính đính lương túc lạc,
Thanh ngâm vận sự phi sở nghi.
Hoàn quân thử quyển thành nhất tiếu,
Hà dị đồ môn đại tước nhãn bão hung trung cơ.Dịch nghĩa
Chung sinh nhấm nháp thơ như trà
Long đoàn nguyệt phiến cũng mặc không ham
Chỉ cần chát răng hương đượm
Chàng Từ nghiện trà nghiện cả thơ Chung sinh
Ngâm ngắn ngâm dài nắm chỗ ngứa
Giống như Lư Đồng uống đến khi dứt ruột tan buồn
Chung sinh mất chàng Từ đau thương
Biết lấy ai cùng ngâm thơ uống trà nữa
Cuộc đời hợp nhau những thứ đó
Sống làm sâu trà, chết đi cúng bằng trà
Năm nay chàng Từ đưa cho ta tập “Trà Tấn”
Kèm theo cả trà ngon trước tiết cốc vũ
Ngồi nghe tùng reo trên đá
Múc sóng mây đem pha trà bằng nước suối ban mai
Uống trà xong nằm ngủ bên khe đầu gối lên đá
Trầm ngâm nghĩ đến trà thơ như muốn khóc
Cao sơn lưu thuỷ ở đâu?
Chỉ thấy gió nhẹ hoa rơi cuộn khói trà
Ta không thạo uống trà, lại không biết thơ
Một vài chén lục an, thiên trì
Một vài bài thơ hoàng kim bạch tuyết
Hương trà thơm ngây ngất cũng đủ vui
Ngâm nhè nhẹ làm thơ không phải sở trường
Gửi lại ông tập thơ này thành trò cười
Chẳng khác gì qua hàng thịt mắt no trong bụng đóiBản dịch của Lê Xuân Khải
Thơ như trà Chung sinh đều nhấm
Thảy cho qua nguyệt phiến long đoàn
Chát răng thơm miệng là cần
Nghiện trà Từ nghiện cả vần thơ Chung
Nắm chỗ ngứa soi lùng hiểm hóc
Tựa Lư Đồng vắt óc giải sầu
Chung sinh mất, chàng Từ đau
Biết lấy ai để cùng nhau thơ trà
Đời hợp nhau chỉ qua hai thứ
Sống sâu trà, trà giỗ lúc xa
Chàng Từ “Trà Tấn” nay đưa
Kèm trước cốc vũ thử trà ngon theo
Gió sóng tùng nghe reo đá núi
Múc sóng mây nước suối đun pha
Trà xong đá suối đầu kê
Trầm ngâm nghĩ đến trà thơ lệ tràn
Tìm nơi nao cao sơn lưu thuỷ
Đây khói trà gió thổi hoa rơi
Thơ không biết trà đạo tồi
Thiên Trì vài chén lại vài Lục An
Một vài câu hoàng kim bạch tuyết
Hương trà thơm ngây ngất vui đầy
Ngâm nhè nhẹ thơ chẳng hay
Trả ông tập sách tổ gây chuyện cười
Có khác chi qua nơi hàng thịt
Mắt thì no bụng thắt cồn cào
Từ Nguyên Thán tức Từ Ba 徐波, Chung Bá Kính tức Chung Tinh 鐘惺.
[1] Hai thứ trà dùng để cống nạp đời Tống. Đời sau dùng để chỉ chung trà ngon.
[2] Thi nhân đời Đường với phong cách thơ khác lạ, gần với tản văn.
[3] Nghiện trà rất mực, Liệt tử - Chu Mục Vương: “Huống Lỗ Chi quân tử, mê chi bưu giả, yên năng giải giải nhân chi mê tai!” (Huống chi các bậc quân tử nước Lỗ lại rất mực mê hoặc, làm sao biết làm cho người khác hết mê hoặc). Câu này chỉ Chung Tinh càng mê trà hơn.
[4] Thời tiết nông lịch, trước hoặc sau ngày 20 tháng 4 dương lịch. Cốc vũ tiền là trà hái trước tiết cốc vũ thì trà ngon hơn.
[5] Thời Xuân Thu, Bá Nha giỏi đánh đàn, Chung Tử Kỳ sành nghe đàn. Bá Nha đánh đàn nghĩ đến non cao nước chảy, Tử Kỳ đều hiểu cả. Đời sau dùng “cao sơn lưu thuỷ” để chỉ tri âm tri kỷ.
[6] Theo Nhân thoại lục của Triệu Lân, học trò của Lục Hồng Tiệm là Phục Châu lão tăng có câu thơ: “Bất tiện hoàng kim lôi, Bất tiện bạch ngọc bôi” (Không chuộng bình đựng rượu bằng vàng, Không chuộng chén đựng rượu bằng ngọc trắng). Đời sau dùng hoàng kim bạch tuyết để chỉ thanh cao.