04/06/2023 21:35Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Nguyễn
Đăng bởi Vanachi vào 21/09/2005 00:05
Nguyên tác
每讀儒冠多誤身，
天年一哭杜陵人。
文章光燄成何用，
男女呻吟不可聞。
共羨詩名師百世，
獨悲異域寄孤墳。
扁舟江上多秋思，
悵望耒陽日暮雲。
Phiên âm
Mỗi độc nho quan đa ngộ thân[1],
Thiên niên nhất khốc Ðỗ Lăng nhân.
Văn chương quang diệm thành hà dụng,
Nam nữ thân ngâm[2] bất khả văn.
Cộng tiển thi danh sư bách thế,
Ðộc bi dị vực ký cô phần.
Biên chu giang thượng đa thu tứ,
Trướng vọng Lỗi Dương nhật mộ vân.Bản dịch của Đặng Thế Kiệt
Mỗi lần đọc "Mũ nho thân lụy",
Lại khóc thương người cũ Ðỗ Lăng.
Ích gì ngời sáng thơ văn,
Bầy con kêu đói sao đành lòng đây ?
Ai cũng khen thơ thầy muôn thuở,
Riêng ta thương phần mộ đìu hiu.
Thuyền sông thu nhớ thêm nhiều,
Buồn trông theo đám mây chiều Lỗi Dương.
[1] Đây là một câu thơ trong bài Phụng tặng Vi Tả thừa trượng thập nhị vận của Ðỗ Phủ.
[2] Trong bài Càn Nguyên trung ngụ Ðồng Cốc huyện tác ca thất thủ (Năm Càn Nguyên ở huyện Ðồng Cốc, làm bảy bài ca) có đoạn tả cảnh mùa đông, Ðỗ Phủ đầu bạc tóc rối đi đào khoai rừng. Nhưng tuyết xuống nhiều quá, phải về không: “Nam nữ thân ngâm tứ bích tịch” (Con trai gái kêu đói, bốn vách lặng ngắt). Nguyễn Du, trong tập Nam trung tạp ngâm 南中雜吟, bài Ngẫu đề 偶題 có một câu tương tự: “Thập khẩu đề cơ Hoành Lĩnh bắc” 十口啼饑橫北. Quách Tấn dịch là: “Mười miệng đòi cơm ngoài cõi bắc” (Tố Như thi, Quách Tấn trích dịch, An Tiêm tái bản, Paris, France, 1995, trang 140).