25/04/2024 14:29Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Tây Sơn
Đăng bởi hongha83 vào 29/04/2014 18:43
Nguyên tác
皤皤白髮六朝人，
國變君亡敢有身。
慷慨北城緘密詔，
淒涼南岸泣正塵。
一天不共魚蓑子，
重壤無慚豸服臣。
今古興亡歸逝水，
獨留紅日照蒼筠。
Phiên âm
Bà bà bạch phát lục triêu nhân,
Quốc biến quân vong cảm hữu thân.
Khảng khái bắc thành giam mật chiếu,
Thê lương nam ngạn khấp chinh trần.
Nhất thiên bất cộng ngư xoa tử[1],
Trùng nhưỡng vô tàm trãi phục[2] thần.
Kim cổ hưng vong quy thệ thuỷ,
Độc lưu hồng nhật[3] chiếu thương quân[4].Bản dịch của Đông Xuyên
Thờ sáu triều vua, tóc bạc phơi,
Vua đi, nước loạn, thiết chi đời?
Chiếu vâng thành Bắc, lòng hăng hái,
Bụi cuốn đường Nam, lệ nhỏ rơi...!
Đất mới hổ đâu cho cụ án?
Trời chung không đội với anh chài!
Hưng vong kim cổ theo dòng nước...
Khóm trúc xanh còn bóng đỏ soi!!
Đàm thiếu bảo tức Đàm Thận Huy, người làng Ông Mặc, huyện Đông Ngạn (Bắc Ninh), đỗ tiến sĩ đời Hồng Đức (1490), quan làm đến Lại bộ thượng thư, thiếu bảo và dự vào Tao đàn Nhị thập bát tú, trải thờ sáu triều vua: Thánh Tông, Hiến Tông, Túc Tông, Tương Dực, Uy Mục và Chiêu Tông. Khoảng đời Quang Thuận, họ Mạc chuyên quyền, vua Chiêu Tông xuất giá về miền Nam, ông phụng mật chiếu về Bắc Giang khởi binh chống Mạc. Việc không thành, ông uống thuốc độc chết. Di trước có Mặc Trai thi tập. Mạc Đăng Dung trọng khí tiết ông, truy tặng tước hầu. tương truyền sắc rước về đến thôn Cổ Trâu thình lình bắt lửa bốc cháy.
[1] Anh đánh cá mặc áo tơi. Mạc Đăng Dung lúc còn hàn vi làm nghề đánh cá nên thơ vịnh như vậy.
[2] Mũ của các quan coi việc hình án. Trãi là giống thú có xương sống dài, lúc đi lưng gồ lên, cũng gọi là giải trãi, loài dê thần biết phân biệt điều ngay, điều cong nên người xưa lấy lông nó làm mũ cho các quan ngự sử, án sát... coi việc hình pháp.
[3] Mặt trời đỏ ví với nhà vua.
[4] Cây trúc xanh ví người ngay thẳng.