21/04/2024 06:49Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Cổ phong (cổ thể); Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Nguyễn
Đăng bởi Vanachi vào 19/08/2005 16:27
Nguyên tác
許州城漢帝都，
曹氏于此栘漢圖。
受禪臺基已不見，
風雨夜夜猶號呼。
自古得國當以正，
奈何侮寡而欺孤。
魏受漢禪晉受魏，
前後所出如一途。
魏亡晉續更朝代，
自此迄今幾千載。
其中興廢知幾人，
峨峨城堞何曾改。
城外青山似舊時，
奸雄篡竊人何在。
漢人宗廟已無蹤，
魏人圓陵亦頹敗。
蕩蕩城中一片土，
亭午巿人趨賣買。
惟有建安二十五年事，
人口成碑終不壞。
遠來使我多沉吟，
遺臭留芳皆古今。
突兀名城當大道，
巨奸到此應寒心。
Phiên âm
Hứa Châu thành, Hán đế đô,
Tào thị[1] ư thử di Hán đồ.
Thụ thiện đài[2] cơ dĩ bất kiến,
Phong vũ dạ dạ do hào hô.
Tự cổ đắc quốc đương dĩ chính,
Nại hà vũ quả[3] nhi khi cô[4]!
Nguỵ thụ Hán thiện, Tấn thụ Nguỵ[5],
Tiền hậu sở xuất như nhất đồ.
Nguỵ vong Tấn tục canh triều đại,
Tự thử hất kim kỷ thiên tải.
Kỳ trung hưng phế tri kỷ nhân,
Nga nga thành điệp hà tằng cải.
Thành ngoại, thanh sơn tự cựu thì,
Gian hùng soán thiết nhân hà tại?
Hán nhân tông miếu dĩ vô tung,
Nguỵ nhân viên lăng diệc đồi bại.
Đãng đãng thành trung nhất phiến thổ,
Đình ngọ thị nhân xu mại mãi.
Duy hữu Kiến An[6] nhị thập ngũ niên sự,
Nhân khẩu thành bi chung bất hoại.
Viễn lai sử ngã đa trầm ngâm,
Di xú lưu phương giai cổ câm (kim).
Đột ngột danh thành đương đại đạo,
Cự gian đáo thử ưng hàn tâm.Bản dịch của (Không rõ)
Thành đất Hứa, kinh đô Hán
Họ Tào soán ngôi tại chốn này
Thụ Thiên Đài đâu còn nữa
Mưa gió đêm đêm vẫn thét gào
Xưa nay lập quốc thuận chính đạo
Cớ sao khinh góa phụ trẻ thơ
Ngụy cướp ngôi Hán, Tấn cướp Ngụy
Trước sau cùng phát một lối chung
Ngụy suy, Tấn nối qua triều đại
Tự đó đến nay trải ngàn năm
Trong vòng lên xuống biết bao đời
Cao ngất một thành chẳng đổi thay
Ngoài thành núi vẫn xanh như trước
Kẻ gian cướp nước người nào còn ?
Tông miếu nhà Hán đà mất dấu
Lăng vườn nhà Ngụy cũng suy tàn
Bát ngát trong thành một khoang đất
Sớm trưa người họp lo bán buôn
Chuyện Kiến An hăm lăm năm đó
Truyền lời còn mãi trở thành bia
Từ xa ta đến lòng tư lự
Lưu xú, để thơm chuyện muôn đời
Một thành danh tiếng sát đường đi
Kẻ gian đi qua cũng chột dạ
Hứa Đô: Nước Hứa thời xưa, nay ở phía Đông huyện Hứa Xương 許昌, tỉnh Hà Nam 河南. Năm Kiến An 建安 nguyên niên (196) Tào Tháo 曹操 dời đô nhà Hán từ Lạc Dương 洛陽 đến đó nên gọi là Hứa Đô.
[1] Tào Tháo đem vua về Hứa Đô. Sau con của Tào Tháo là Tào Phi bắt vua phải nhường ngôi tại đó.
[2] Đài nhường ngôi.
[3, 4] Quả, cô: chỉ vợ và con của Linh Đế 靈帝.
[5] Tào Phi 曹丕 (187-226) bắt Hiến Đế, con của Linh Đế, nhường ngôi cho mình, đổi quốc hiệu là Nguỵ. Sau đó, họ Tư Mã Viêm 司馬炎 lại bắt vua Nguỵ nhường ngôi, lập nên nhà Tấn 晉.
[6] Năm thứ 25 (220, Tây lịch) thời Kiến An 建安, Tào Phi 曹丕 ép Hiến Đế 獻帝 nhường ngôi.