27/04/2024 01:52Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn
Đăng bởi hongha83 vào 03/05/2022 16:44
Nguyên tác
泰來原自復而臨，
昭著洪鈞發育心。
啟舊門墻闓秀媚
向榮草樹變幽岑。
人從華旦舒胖妥，
景入芳思屬戀深。
只旅次人心去歲，
猶玄酒味大鐘音。
Phiên âm
Thái lai nguyên tự Phục nhi lâm,
Chiêu trước hồng quân phát dục tâm.
Khởi cựu môn tường khai tú mị
Hướng vinh thảo thụ biến u sầm.
Nhân tòng hoa đán thư bàn thoả,
Cảnh nhập phương tư thuộc luyến thâm.
Chỉ lữ thứ nhân tâm khứ tuế,
Do huyền tửu vị đại chung âm.Dịch nghĩa
Sự tốt lành vốn theo chu kỳ quay lại mà đến
Rực rỡ chúa xuân sẵn lòng nảy nở
Mở mang nhà cũ làm thêm xinh đẹp
Giúp cây cỏ tươi tốt khắp núi rừng
Người theo ngày vui thân được thư thái
Cảnh đến suy tư tỏ ý quyến luyến
Chỉ có người lữ khách thấy năm cũ qua đi
Như chén rượu ngon ngân theo tiếng chuôngBản dịch của Nguyễn Hữu Thăng
Tiết đẹp ngày vui khéo chuyển vần
Sẵn lòng rực rỡ nảy mùa xuân
Khang trang nhà cửa thay nhiều vẻ
Tươi tắn ngàn non khác bội phần
Mừng thấy tâm hồn thêm nhẹ nhõm
Đón chào cảnh sắc lại bâng khuâng
Riêng người lữ khách qua năm cũ
Rượu ngọt chuông rền tiếp tiếng ngân
Câu mở ở bài này ngoài ý như trên còn mượn tên ba quẻ trong Kinh Dịch để diễn giải, đó là: quẻ Thái, quẻ Phục và quẻ Lâm. Hình tượng quẻ Thái gồm 3 nét đứt chồng lên 3 nét vạch (Khôn trên, Càn dưới), quẻ Phục gồm 5 nét đứt chồng lên 1 nét vạch (Khôn trên, Chấn dưới), quẻ Lâm gồm 4 nét đứt chồng lên 2 nét vạch (Khôn trên, Đoài dưới). Theo cách diễn giảng của các nhà khảo chú, thì quẻ Phục bắt đầu có 1 hào Dương sinh ra, đến quẻ Lâm thì có 2 hào Dương, đến quẻ Thái có 3 hào Dương. Như vậy là quẻ Thái được bắt đầu từ quẻ Phục, chuyển sang quẻ Lâm mà có.