26/04/2024 00:23Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Kinh thi; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Chu
Đăng bởi Vanachi vào 06/10/2005 22:20
Nguyên tác
七月流火，
八月萑葦。
蠶月條桑，
取彼斧斨，
以伐遠揚，
猗彼女桑。
七月鳴鵙，
八月載績，
載玄載黃，
我朱孔陽，
為公子裳。
Phiên âm
Thất nguyệt lưu Huỷ (Hỏa),
Bát nguyệt hoàn vĩ
Tàm nguyệt thiều tang
Thủ bỉ phủ thương
Dĩ phạt viễn dương
Y bỉ nữ tang
Thất nguyệt minh quyết
Bát nguyệt tái tích
Tái huyền tái hoàng
Ngã chu khổng dương
Vi công tử thường.Dịch nghĩa
Tháng 7, sao Đại hỏa hạ thấp xuống.
Tháng 8 cỏ lau đã già (thì cắt làm nong làm sàng)
Đến tháng nuôi tằm năm sau thì chặt nhánh dâu xuống mà hái lá.
Lấy cái búa lỗ hình thuẫn và cái búa lỗ hình vuông
Chặt những cành xa mọc cất lên cao
Cây dâu nhỏ thì hái lá chừa cành
Tháng 7 thì chim quyết kêu
Tháng 8 thì kéo gai thành sợi
Và bắt đầu nhuộm màu huyền màu vàng
Phần nhuộm đỏ của ta thì rất là tươi sáng
Để may quần cho công tử, con của Bân Hầu.Bản dịch của Tạ Quang Phát
Đại hoả mọc thấp vào tháng 7
Tháng tám thì lau sậy già rồi
Chặt nhành dâu, hái lá tươi,
Có hai thứ búa đồng thời lấy ra
Để chặt lấy cành xa cao ngất
Dâu nhỏ thì lá lặt, nhánh chừa
Quyết kêu tháng bảy nhặt thưa
Bắt đầu tháng tám thì vừa kéo gai
Huyền và vàng nhuộm ngay tức khắc
Nhuộm đỏ thì trông rất tươi xinh
May quần công tử nước mình.
Chú giải của Chu Hy:
Chương này thuốc phú.
hoàn vĩ: cỏ lau.
tàm nguyệt: tháng nuôi tằm.
thiều lang: chặt nhánh dâu cho rớt xuống mà hái lá.
phủ: cái búa mà lỗ tra cán hình thuần.
thương: cái búa mà lỗ tra cán hình vuông.
viễn dương: nhánh xa mọc cất lên cao.
y: hái lá mà chừa cành.
nữ tang: cây dâu nhỏ. Cây dâu nhỏ thì không thể chặt lấy cành, cho nên hái lá mà chừa cành lại cho rườm rà.
quyết: chim bá lao.
tích: kéo gai thành sợi.
huyền: màu đen có ửng đỏ.
chu: màu đỏ.
dương: sáng.
Nói là lao nhọc vì công việc kéo lụa dệt vải mà không riêng mình dung, lại dâng cho nhà vua, lá vì lý do rất chân thành thương mến. Vua lấy đó mà thi ân. Dân lấy đó mà báo đáp.