Đề Hồ Công động

題壺公洞

Động Hồ Công ở trong núi Xuân Đài, xã Thọ Vực, huyện Vĩnh Lộc, trấn Thanh Hoá, phía trước sát với sông Mã, cảnh trí rất đẹp. Trong động có hai pho tượng đá, tương truyền ngày trước có một ông già dắt tiểu đồng đến đây hái thuốc rồi biến mất. Vua Lê Thánh Tông từng nói trong 36 động của nước ta thì động này là động thứ nhất.

Bài thơ này được khắc trên bia đá ở đây, thuộc nhóm bia hộp được tạc từ mỏm đá nguyên khối cao 2,5m, cả 4 mặt đều khắc chữ Hán. Nội dung bia đá khắc tên các bậc vua, chúa, hoàng thân quốc thích, quan lại trong triều đã đóng góp tiền của trùng tu lại chùa trong thời gian đó. Tên bia là “Trùng tu Xuân Đài sơn, Hồ Công động, Du Anh tự bi”, mặt sau khắc niên đại “Ngày lành tháng 10 niên hiệu Hoằng Định thứ 6 (1605)”. Ở đây còn khắc một số bài thơ của những tác giả khác đề.

Lời tự: “Hồng Đức cửu niên trọng xuân Mậu Tý, đại giá phát tự Lam Kinh, Lễ giang trú trát. Thời, vi phong xuy noãn, bạc nhật huân tình, dư thừa hứng đăng chu, du Hồ Công động, phan duyên bạch thạch, ỷ tỉ lục âm, vọng viễn lâm cao, diểu mang vân hải, phân phi trần nhiễu, thích nhĩ vong hoài, tả cận thể nhất chương, vĩnh lưu vu thạch vân” 洪德九年仲春戊子，大駕發自藍京，醴江駐札。時，微風吹暖，薄日曛晴，予乘興登舟，遊壼公洞，攀緣白石，倚徙綠陰，望遠臨高，渺汒雲海，紛霏塵繞，適爾忘懷，寫近體一章，永留于石云 (Ngày Mậu Tý mùa xuân tháng 2 niên hiệu Hồng Đức thứ 9, xa giá xuất phát từ Lam Kinh, thuyền đỗ bờ sông Lễ (sông Mã), lúc bấy giờ gió xuân thổi ấm, mặt trời chiếu sáng, ta nhân hứng lên thuyền du động Hồ Công, men theo đá trắng, nương bóng cây xanh, trông xa lên cao, mây biển mịt mùng, thảy hết bụi trần, lòng quên trần tục, nhân viết một bài thơ cận thể để lưu mãi trên đá).