28/03/2024 20:14Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới

Giang nguyệt đồng Ngô Nhữ Sơn thư hoài kỳ 1
江月同吳汝山書懷其一

Tác giả: Trịnh Hoài Đức - 鄭懷德

Thể thơ: Ngũ ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Nguyễn
Đăng bởi Vanachi vào 04/07/2018 08:59

 

Nguyên tác

月與江心白,
平分一色秋。
涉河濡傅兔,
伏岸喘吳牛。
大地羣山倒,
滔天眾水流。
色空如是想,
底意汝知不。

Phiên âm

Nguyệt dữ giang tâm bạch,
Bình phân nhất sắc thu.
Thiệp hà nhu Phó[1] thố,
Phục ngạn xuyễn Ngô ngưu[2].
Đại địa quần sơn đảo,
Thao thiên chúng thuỷ lưu.
Sắc không[3] như thị tưởng,
Để ý nhữ tri phầu?

Dịch nghĩa

Trăng với lòng sông cùng trắng,
Chia đều một sắc thu.
Lội sông, thỏ của họ Phó ướt,
Nằm phục ở bờ, trâu Ngô thở hổn hển.
Các núi trên mặt đất đổ,
Các dòng nước chảy ngập trời.
Nghĩ về lẽ sắc không như thị,
Ý sâu trong đó anh có biết không?

Bản dịch của Hoài Anh

Trăng cùng sông trắng một màu,
Nước trời chung một sắc thu êm đềm.
Lội sông thỏ Phó ướt mèm,
Nằm bờ hổn hển thở rền trâu Ngô.
Các núi trên đất nghiêng xô,
Các sông cuộn són nhấp nhô ngập trời.
Sắc không như thị nghĩ hoài,
Ý sâu trong đó ai người hiểu thông.
Ngô Nhữ Sơn tức Ngô Nhân Tĩnh, có người đọc là Ngô Nhơn Tịnh.

[1] Tức Phó Duyệt. Theo truyền thuyết, vua Cao Tông nhà Thương nằm mộng thấy Thượng đế cho một người phụ tá giỏi, bèn theo hình người trong mộng hoạ một bức tranh, cho người mang tranh đi tìm người nào giống như hình vẽ trong đó. Sau tìm được Phó Duyệt đang gánh đất đắp đường ở Phó Nham, đón về làm tướng. Khi ấy Cao Tông có bảo ông: “Nhược tế cự xuyên dụng nhỉ tác chu tiếp” (nếu vượt sông lớn, dùng nhà ngươi làm thuyền và mái chèo).
[2] Theo Thế thuyết tân ngữ của Lưu Nghĩa Khánh thời Nam triều, tương truyền trâu xứ Ngô sợ nóng, thấy trăng tưởng là mặt trời nên thở hổn hển. Sau nhân đấy “xuyễn nguyệt Ngô ngưu” (trâu Ngô thấy trăng thở hổn hển) trở thành điển cố trong văn học. Thơ Ký Vương thị ngự của Đàm Dụng Chi đời Đường có câu: “Xuyễn nguyệt Ngô ngưu tri dạ chi, Tê phong Hồ mã thức thu lai” (Trâu Ngô thấy trăng thở hổn hển biết là đêm tới, Ngựa hồ hí gió biết là thu sang).
[3] Do câu “Sắc tức thị không, không tức thị sắc” đó là như thị quan của Phật học. Theo quan niệm này, sắc tức là tấc cả những gì thấy được bằng giác quan, nhưng nó nằm trong khoảng rỗng không mà giác gian không nhận biết được. Khi tất cả được nhìn coi như một ảo tưởng, một cái không có thật, thì bản thân ý niệm trừu tượng về cái không có thật cần phải được trừ bỏ.

In từ trang: https://www.thivien.net/ » Trịnh Hoài Đức » Giang nguyệt đồng Ngô Nhữ Sơn thư hoài kỳ 1