25/04/2024 11:55Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Ngũ ngôn bát cú; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Thịnh Đường
Đăng bởi Vanachi vào 15/12/2007 06:23
Nguyên tác
五載客蜀郡，
一年居梓州。
如何關塞阻，
轉作瀟湘遊。
世事已黃發，
殘生隨白鷗。
安危大臣在，
不必淚長流。
Phiên âm
Ngũ tải khách Thục quận,
Nhất niên cư Tử Châu[1].
Như hà quan tái trở,
Chuyển tác Tiêu Tương du.
Thế sự dĩ hoàng phát[2],
Tàn sinh tuỳ bạch âu.
An nguy đại thần tại,
Bất tất lệ trường lưu.Dịch nghĩa
Năm năm làm khách ngụ cư nơi thủ phủ đất Thục,
Một năm ở Tử châu.
Do các cửa ải đang trở ngại vì chiến sự,
Nên đành đi chơi vùng Tiêu Tương.
Việc đời đã làm tóc hoá vàng,
Kiếp sống tàn tạ trên sông nước theo đàn chim hải âu.
Việc quốc gia an nguy đã có các đại thần lo,
Can chi ta cứ khóc mãi.Bản dịch của Khương Hữu Dụng
Thục quận năm năm khách,
Năm tròn ở Tử Châu.
Sao quan hà hiểm trở,
Lại đây đó ngao du?
Sự thế phôi màu tóc,
Đời tàn gửi cánh âu.
An, nguy có cụ lớn,
Lọ phải lệ tuôn dào.
(Năm 765)
Đỗ Phủ cùng gia quyến tới ngụ cư tại thảo đường ở đất Thục được 5 năm thì Thành Đô có loạn Từ Tri Đạo nên lánh nạn sang Tử Châu khoảng một năm, rồi Quỳ Châu một năm nữa. Sau đó, ông đưa gia quyến xuống thuyền rời đất Thục, sang huyện Gia Lăng, tỉnh Hồ Bắc, rồi lại theo sông Trường Giang tới vùng Tiêu Tương thuộc tỉnh Hồ Nam. Ông viết bài này trong thời gian đó.
[1] Hiện nay là thành phố Tam Thai nằm phía tây nam Thành Đô, cũng là thành phố lớn thứ hai tại Tứ Xuyên sau Thành Đô, trước có nhiều tên như: Tân Châu 新州, Đồng Xuyên 潼川.
[2] Như 黃髮: tóc vàng (bạc), chỉ tuổi già.