26/04/2024 11:45Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn tứ tuyệt; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Vãn Đường
Đăng bởi hoanggiapton vào 03/12/2009 07:23
Nguyên tác
一笑相傾國便亡，
何勞荊棘始堪傷。
小憐玉體橫陳夜，
已報周師入晉陽。
Phiên âm
Nhất tiếu tương khuynh quốc tiện vong[1],
Hà lao kinh cức[2] thuỷ kham thương.
Tiểu Lân[3] ngọc thể hoành trần dạ,
Dĩ báo Chu sư[4] nhập Tấn Dương[5].Dịch nghĩa
Có được nụ cười nghiêng ngả thì nước cũng mất,
Gai góc mọc ở đây vẫn còn nhọc lòng thương cảm sao.
Dáng ngọc của Tiểu Lân đối diện với đêm dài,
Chợt đã có tin báo quân Chu kéo vào Tấn Dương rồi.Bản dịch của Hoàng Giáp Tôn
Nước vong, nhất tiếu khuynh thành,
Cức kinh đầy chốn hoang đành đáng thương?
Tiểu Lân dáng ngọc đêm trường,
Mà tin Chu tới Tấn Dương đã rồi!
Bài thơ này nhắc chuyện Tề bị Chu thôn tính vào đời Nam Bắc triều.
[1] Đây có sự kết hợp cả hai điển cố: "thiên kim nhất tiếu" (một nụ cười đáng giá nghìn vàng), và "khuynh quốc khuynh thành" (nghiêng nước nghiêng thành).
[2] Hai thứ cây hoang nhiều gai. Vì thế “kinh cức”, “kinh trăn” còn để chỉ đường đi hiểm trở, khó đi.
[3] Tức Phùng Tiểu Lân, vốn là thị nữ của Mục hoàng hậu nước Tề, sau trở thành quý phi của Tề Hậu Chủ, nổi tiếng là người đẹp thời đó. Khi Tề mất, nàng bị Chu Vũ Đế bắt đem về gả cho Đại Vương Đạt. Đạt thương yêu lắm nhưng Tiểu Lân vẫn một lòng thuỷ chung với Tề Hậu Chủ.
[4] Chỉ quân đội của Bắc Chu. Phép nhà binh ngày xưa cứ 2500 người gọi là một sư.
[5] Tên một thành trì quan trọng của Bắc Tề, nay là thành phố Thái Nguyên, tỉnh Sơn Tây.