18/04/2024 18:40Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Nguyễn
Đăng bởi tôn tiền tử vào 26/01/2020 15:05
Nguyên tác
自宜蠶到始黎君，
繼又梅山阮大人。
先帝猶傳民有邑，
臥朝初號碧池鄰。
北宮母子投禪日，
蘇將重須古寺辰。
義氣當為遙訓後，
微時不至倒懸心。
Phiên âm
Tự Nghi Tàm đáo thuỷ Lê quân,
Kế hựu Mai Sơn Nguyễn đại nhân.
Tiên đế do truyền dân hữu ấp,
Ngoạ Triều sơ hiệu Bích Trì lân.
Bắc cung mẫu tử đầu thiền nhật,
Tô tướng trùng tu cổ tự thần.
Nghĩa khí đương vi dao huấn hậu,
Vi thì bất chí đảo huyền tâm.Dịch nghĩa
Từ đất Nghi Tàm tới, ban đầu là ông họ Lê,
Rồi đến Nguyễn đại nhân quê ở Mai Sơn.
Truyền rằng làng có từ thời Đinh,
Nhưng đến vua Ngoạ Triều mới có tên Bích Trì.
Sau này mẹ con bắc cung hoàng hậu đến trú ở chùa,
Vị tướng họ Tô nhân thế sửa lại ngôi chùa cổ.
Việc nghĩa nên làm này phải nêu rộng rãi để dạy dỗ người đời,
Mong rằng lúc suy vi đỡ xảy ra những điều ngược ngạo.Bản dịch của Dương Văn Vượng
Từ Nghi Tàm tới có Lê quân,
Tiếp đến Mai Sơn Nguyễn đại nhân.
Đinh đế ban truyền dân dựng ấp,
Ngoạ Triều mới đặt Bích Trì lân.
Bắc cung lúc ở con cùng mẹ,
Tô tướng sửa chùa cổ hoá tân.
Dạy lũ hậu sinh nêu việc nghĩa,
Cho thời điên đảo hướng điều nhân.
Chùa ở thôn Khê Lôi, xã Liêm Tiết, huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam. Bắc cung hoàng hậu Ngọc Hân khi nhà Tây Sơn bị diệt phải đưa con về đây lánh nạn để tránh nhà Nguyễn đàn áp, nên chùa gọi tên là Bắc Trì cung, nhưng sau đổi lại là Khánh Linh tự.
Vũ Duy Tuân còn có câu đối ở chùa: “Phụng chúa Tô công lưu ái nữ; Kính thần Trì xã trí lương điền” (Thờ chúa dốc lòng thành, ái nữ Tô công càng tỏ rõ; Kính thần Bích Trì xã, đặt thêm ruộng đất nhớ người xưa).
Câu đối ở chùa của Bùi Thức, người xã Châu Cầu, huyện Thanh Liêm, đỗ tam giáp đồng tiến sĩ xuất thân niên hiệu Thành Thái thứ 10 (1898): “Vị phu nhật dạ hiến lương du bất hoàng gia sự; Niệm quốc hưng suy duyên đế chủ cố hận nhân tình” (Vì chồng ra sức hiến mưu hay, gia sự ngờ đâu nông nỗi thế; Với nước thịnh suy nhờ chúa giỏi, nhân tình nào tưởng biến thiên ghê).