19/04/2024 07:06Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Ngũ ngôn cổ phong; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Trung Đường
Đăng bởi Vanachi vào 09/07/2006 07:51
Nguyên tác
精衛誰教爾填海，
海邊石子青磊磊。
但得海水作枯池，
海中魚龍何所為。
口穿豈為空銜石，
山中草木無全枝。
朝在樹頭暮海裏，
飛多羽折時墮水。
高山未盡海未平，
願我身死子還生。
Phiên âm
Tinh vệ thuỳ giao nhĩ điền hải,
Hải biên thạch tử thanh luỹ luỹ.
Đản đắc hải thuỷ tác khô trì,
Hải trung ngư long hà sở vi ?
Khẩu xuyên khởi vị không hàm thạch,
Sơn trung thảo mộc vô toàn chi.
Triêu tại thụ đầu mộ hải lý,
Phi đa vũ chiết thời đoạ thuỷ.
"Cao sơn vị tận hải vị bình,
Nguyệt ngã thân tử tử hoàn sinh!"Dịch nghĩa
Tinh vệ hỡi! Ai xui người lấp biển
(Nay) ven bờ đá, cát còn ùn xanh lớp lớp
Nhưng để biển trở thành ao khô kiệt
Hỏi ngư thuyền trên biển sống sao đây ?
Miệng đứt thủng nào đâu bỏi tha toàn đá cát
(Mà) cỏ cây trên núi cành cũng chẳng còn nguyên
Sớm ở ngọn cây cao, chiều về biển cả
Bay mãi cánh đứt rã, chim rơi xuống nước
(Miệng vẫn hát): "Núi cao chưa kệt, biển chưa lấp đầy
Sau khi ta mất, hi vọng con cháu ta vẫn tiếp tục".Bản dịch của Nguyễn Danh Đạt
Ai xui lấp biển nơi đây
Mà nay ven biển cát đầy mênh mông
Mai rày biển biến ao nông
Hỏi đâu phương tiện ngư ông sống còn ?
Miệng tan đâu bởi đá hòn
Mà cây rừng cũng chẳng còn cành nguyên
Sớm hôm biển núi triền miên
Chim bay rã cánh rơi liền biển khơi
"Chết rồi nguyện chẳng buông rơi
Biển đông cưa cạn, nối đời vẫn say!"
"Tinh vệ lấp biển" là câu chuyện thần thoại nổi tiếng ngày xưa của Trung Quốc. Tinh vệ từ: bài ca Tinh vệ.
Tinh vệ là một con chim trong thần thoại cổ đại. Rằng: Tinh vệ là con gái của Thiên Đế biến thành, sau bị chết đuối ở dưới biển. Tinh vệ sợ người khác cũng chết đuối như mình nên suốt ngày dùng mỏ cắp những cành cây và viên đá mang về, mong lấp bằng mặt biển. Sau này mỏ bị cây và đá làm đứt nát, chảy máu đến chết.
Câu chuyện thể hiện cuộc đấu tranh với thiên nhiên và ý chí ngoan cường dám đối mặt với khó khăn của người lao động. Về nội dung bài, đầu tiên tác giả mô tả những tình huống Tinh vệ vì muốn thực hiện lý tưởng vĩ đại đã không tiếc hi sinh tính mạng của mình. Cuối cùng hai câu sau mới nói lên nguyện vọng dời non lấp biển và khí khái anh hùng, mạnh bước tiến lên của Tinh vệ.