19/04/2024 13:36Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Nguyễn
Đăng bởi estrange vào 07/07/2008 22:34
Nguyên tác
戎場奉命十更冬，
武略依然未奏功。
窮戶嗷天難宅雁，
匪徒遍地尚屯蜂。
九重車駕關山外，
四海人民水火中。
責望愈隆憂愈重，
將門深自愧英雄。
Phiên âm
Nhung trường phụng mệnh thập canh đông,
Võ lược y nhiên vị tấu công.
Cùng hộ ngao thiên nan trạch nhạn,
Phỉ đồ biến địa thượng đồn phong.
Cửu trùng xa giá quan san ngoại,
Tứ hải nhân dân thuỷ hoả trung.
Trách vọng dũ long ưu dũ trọng[1],
Tướng môn thâm tự quý anh hùng.Dịch nghĩa
Vâng mệnh ở chốn binh nhung đã mười năm,
Mưu lược đánh giặc vẫn chưa nên được việc gì.
Dân chúng cùng đường đói khổ kêu trời như đàn nhạn không có chỗ ở,
Bọn giặc còn đóng đồn như ong khắp mọi nơi.
Xa giá của vua đang ở ngoài quan sơn,
Nhân dân bốn bể như sống trong nước sôi lửa bỏng.
Trách nhiệm càng cao thì mối lo càng lớn,
Nghĩ mình cũng trong cửa tướng, mà riêng thẹn với tiếng anh hùng.Bản dịch của Đào Trinh Nhất
Nhung trường vâng mệnh đã mười đông,
Việc võ lôi thôi vẫn chẳng xong.
Dân đói kêu trời vang ổ nhạn,
Quân gian dậy đất rộn đàn ong.
Chín trùng lận đận miền quan tái,
Trăm họ phôi pha đám lửa nồng.
Trách vọng càng to càng mệt nhọc,
Tướng môn riêng hổ tiếng anh hùng.
Những ngày cuối đời khi bệnh nặng, Phan Đình Phùng kêu người đem bút mực lại và bảo người cháu đứng đó chép lời ông đọc. Ai cũng cho rằng ông sẽ đọc lời di chúc hoặc viết thư cho chính phủ bảo hộ, ký thác vợ con. Nhưng mọi người đều sai, ông đọc bài thơ cảm khái này.
[1] Có bản chép là “đại” 大.