26/04/2024 17:57Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Ca trù (hát nói); Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn
Đăng bởi Vanachi vào 20/07/2008 21:04
Phù sinh nhược mộng[1],
Cuộc vi hoan[2] thôi cũng giống chiêm bao.
Tính đốt tay ngày tháng có là bao,
Vừa liếc mắt, bóng câu[3] đà xốc xáo.
Tiền trừ niên thiếu, hậu trừ lão,
Duy hữu trung gian tam thập niên.[4]
Đàn một cung, cờ một cuộc, rượu một bầu, thơ một thiên,
Dìu dắt được bao nhiêu là lãi đó.
Kho vô tận đầy lại vơi, không lại có,
Của trời chung, trời nọ lấy đi.
Sau trăm năm áng cỏ xanh rì,
Chơi cũng hết, chẳng chơi thì cũng hết.
Ngả bàn tính hãy suy cho xiết,
Chớ như ai làm đứa giữ tiền chung.
Kia như Vuơng Khải, Thạch Sùng[5],
Đừng tính lạng, suy đồng[6], chi mãi mãi.
Có nhiều ít cứ tiêu là lãi,
Số phong lưu trời lại dành cho.
Làm chi giữ lấy bo bo.
[1] Chữ Hán: 浮生若夢. Nghĩa: Kiếp phù sinh như giấc mộng.
[2] Làm vui.
[3] Bóng con ngựa. Tống sử, Tống Thái Tổ bảo Thạch Thủ Tín: “Nhân sinh thế gian, như bạch câu quá khích” 人生世間，如白駒過隙 (Người sống ở trên đời, như bóng ngựa trắng chạy qua cửa sổ).
[4] Chữ Hán: 前除年少，後除老，惟有中間三十年. Nghĩa: Trừ tuổi thơ, trừ tuổi già; Chỉ có khoảng giữa là ba mươi năm. Lấy từ bài Nhất sinh ca của Đường Bá Hổ đời Tống.
[5] Đời Tấn, Vương Khải quê ở Đông Hải là em ruột Vương hoàng hậu, làm chức Hậu tướng quân, và Thạch Sùng quê ở Sơn Đông làm Thứ sử Kinh Châu, đều giàu có bậc nhất thiên hạ. Hai người bày ra những cuộc thi vàng ngọc châu báu để xem ai có nhiều vật quý. Những cuộc thi ấy có quan đại thần chứng kiến, lần nào Thạch Sùng cũng thắng. Sau hai người không giữ được phú quý trọn đời: Vương Khải chết vì loạn Bát vương, Thạch Sùng bị gia tướng của Tư Mã Luân là Tôn Tú giết.
[6] Phép cân của ta, 10 đồng cân là một lạng, 16 lạng là một cân, 10 cân là một yến, 10 yến là một tạ.