23/04/2024 14:17Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới

Thanh nhân 3
清人 3

Tác giả: Khổng Tử - 孔子

Thể thơ: Kinh thi; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Chu
Đăng bởi Vanachi vào 02/10/2005 17:56

 

Nguyên tác

清人在軸,
駟介陶陶。
左旋右抽,
中軍作好。

Phiên âm

Thanh nhân tại Trụ (Trục),
Tứ giới đầu đầu (đào đào).
Tả tuyền hữu sứu (trừu).
Trung quân tác hẩu (hảo).

Dịch nghĩa

Người ấp Thanh đến phòng ngự ở đất Trục,
Xe bốn ngựa mặc giáp cứ rong chơi thích chí.
(Trên xe) người đánh ngựa ngồi tay trái lo quay xe trở lại, (còn dũng sĩ) ngồi bên tay mặt lo rút lưỡi dao ra (chực đánh hay đâm).
Tướng quân (Cao Khắc) ngồi giữ thì dung sắc vui tươi.

Bản dịch của Tạ Quang Phát

Ra đất Trục, người Thanh trấn thủ,
Ngựa bốn con thích thú ruổi mau.
Tả quày ngựa, hữu rút dao,
Vui tươi chủ tướng ngồi vào giữa xe.
Chú giải của Chu Hy:

Chương này thuộc phú.

Trục (đọc Trụ cho hợp vận): là tên đất bên sông Hoàng Hà.
đào đào (đọc đầu đầu): dáng vui chơi thích chí.
tả: nói người đánh xe ngồi bên tả, trên xe chủ tướng, cầm cương đánh ngựa.
tuyền: quay trở lại.
hữu: nói người dũng sĩ ngồi ở bên mặt trên xe của chủ tướng, cầm binh khí để chém hay đâm.
trừu (đọc sứu): rút lưỡi dao ra.
trung quân: nói vị chủ tướng ngồi dưới cái trống lịnh, ở chính giữa xe, tức là Cao Khắc tướng quân.
hảo: nói dung sắc vui tươi.

Việc này thấy ở truyện Xuân Thu. Hồ thị nói rằng: vua là người một mình nắm giữ những bực có danh tiếng được yêu chuộng trong một nước, cho sống hay giết đi, ban cho hay lấy lại chỉ có một mình định đoạt. Túng sử cái tội trái đạo làm tôi của Cao Khắc đã tỏ rõ, thì cứ án theo đấy mà giết đi cũng được lắm. Nếu tội trạng hắn chưa rõ ràng thì truất chức hắn mà đuổi về cũng được lắm. Còn như thương tiếc tài năng của hắn thì lấy lễ mà chế ngự hắn, cũng được lắm. Sao lại trao binh quyền, uỷ thác cho hắn ra đóng giữ ngoài biên cảnh, rồi ngồi để nhìn cảnh quân đội mình tan rã mà không đau xót hay sao ?

Sách Xuân Thu nói rằng nước Trịnh bỏ rơi quân đội của mình.

In từ trang: https://www.thivien.net/ » Khổng Tử » Thanh nhân 3