28/04/2024 05:02Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Cận đại
Đăng bởi Vanachi vào 06/04/2006 08:56
Tháng chạp hai mươi bốn chợ Đồng[1],
Năm nay chợ họp có đông không[2]?
Dở trời, mưa bụi còn hơi rét.
Nếm rượu, tường đền[3] được mấy ông?
Hàng quán người về nghe xáo xác,
Nợ nần năm hết hỏi lung tung.
Dăm ba ngày nữa tin xuân tới.
Pháo trúc[4] nhà ai một tiếng đùng[5].
Rút từ Quế Sơn Tam nguyên thi tập (A.3160), Quốc văn tùng ký (AB.383), Nam âm thảo (VHv.2381).
Làng Vị Hạ có chợ họp ở trong làng, gọi là chợ Và. Hàng năm cứ đến phiên chợ cuối tháng Chạp (chợ sắm Tết) nhân dân lại dời chợ ra họp ở một cánh ruộng mạ phía sau làng, nên gọi là chợ Đồng. Từ năm 1949, quân Pháp về đóng đồn ở làng Vị Hạ thì chợ Và cũng thôi không họp nữa, và tục họp chợ Đồng vào cuối năm cũng mất.
[1] Có bản chép là “Thập nhị nguyệt nhị thập tứ nhật thị” (Chợ 24 tháng Chạp).
[2] Có bản chép là “Hôm nay không biết họp đông không”.
[3] Chợ Đồng họp ngay ở bên cạnh một ngôi đền. Xung quanh đền lại đắp tường đất dày bao bọc, gọi là tường đền. Có bản chép là “tường đình”.
[4] Dịch chữ “bộc trúc”. Ngày xưa ở những dãy núi phía tây Trung Quốc có thứ quỷ Sơn Táo, hễ ai trông thấy nó là bị ốm đau. Về sau có Lý Điền dùng ống trúc đốt lửa nổ thành tiếng to, quỷ sợ chạy mất. Do điển này mà người đời sau cứ đến Tết là đốt pháo để trừ ma quỷ.
[5] Có bản chép là “nổ đánh đùng”.