28/04/2024 06:25Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Ngũ ngôn cổ phong; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Vãn Đường
Đăng bởi tôn tiền tử vào 03/08/2014 14:29
Nguyên tác
商於朝雨霽，
歸路有秋光。
背塢猿收果，
投岩麝退香。
建瓴真得勢，
橫戟豈能當。
割地張儀詐，
謀身綺季長。
清渠州外月，
黃葉廟前霜。
今日看雲意，
依依入帝鄉。
Phiên âm
Thương Ư triêu vũ tễ,
Quy lộ hữu thu quang.
Bối ổ viên thu quả,
Đầu nham xạ thối hương.
Kiến linh[1] chân đắc thế,
Hoành kích khởi năng đương.
Cát địa Trương Nghi trá,
Mưu thân Ỷ Quý[2] trường.
Thanh cừ châu ngoại nguyệt,
Hoàng diệp miếu tiền sương.
Kim nhật khan vân ý,
Y y nhập đế hương.Bản dịch của phanlang @www.tvvn.org
Thương Ư mưa sớm đã dừng
Đường về cũng đã sáng bừng nắng thu
Ngoài thôn vượn hái quả bù
Bên ghềnh hươu cố dấu mùi xạ hương
Chẻ tre đất hiểm chiến trường
Chận bao kiếm kích ngang sườn che thân
Trương Nghi cắt đất trá dâng
Nam Sơn tứ hạo mưu thân chữ nhàn
Ngoài châu trăng sáng kênh trong
Lá vàng trước miếu vùi trong sương trào
Thấy gì những lớp mây cao
Bên nhau vấn vít bay vào đế hương
Thương Ư tức quận Thượng Lạc 上洛, đạo Quan Nội 關内, thời Chiến Quốc thuộc nước Sở, sau bị Tần đánh chiếm. Vua Sở dùng kế hợp tung của Tô Tần liên kết các nước chung quanh để chống lại nước Tần. Vua Tần nhờ Trương Nghi sang thuyết vua Sở liên minh với Tần (theo kế liên hoành), hứa sẽ cắt đất Thương Ư sáu trăm dặm trả lại cho Sở, hai bên làm thông gia với nhau, lại dâng vua Sở nhiều vàng ngọc mỹ nhân. Vua Sở nghe theo, bỏ thế hợp tung với các nước bạn, cho người theo Trương Nghi vào Tần đòi đất. Vua Tần hỏi Trương Nghi, Trương Nghi trả lời chỉ nói 6 dặm chứ không phải 600 dặm. Vua Sở tức giận biết là dối trá, đem quân đánh Tần nhưng bị thua.
[1] Ở thế cao đánh xuống như nước trên cao đổ xuống sẽ có nhiều lợi thế. Đất Thương Ư nằm vùng giáp ranh giữa Sở và Tần, địa thế cao và kiểm soát cả vùng sông Dương Tử, chặn được quân Tần và quân chư hầu cả đường bộ lẫn đường sông.
[2] Một trong Nam Sơn tứ hạo đời Tần Hán, gồm có: Đông Viên công 東園公, Ỷ Lý Quý 綺里季, Hạ Hoàng công 夏黃公 và Lộc Lý tiên sinh 甪里先生, đã có thời ở ẩn tại Thương Ư.