26/04/2024 23:54Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Thịnh Đường
Đăng bởi tôn tiền tử vào 23/06/2014 11:59
Nguyên tác
銅柱朱崖道路難，
伏波橫海舊登壇。
越人自貢珊瑚樹，
漢使何勞獬豸冠？
疲馬山中愁日晚，
孤舟江上畏風寒。
由來此貨稱難得，
多恐君王不忍看。
Phiên âm
Đồng trụ[1], Chu Nhai[2] đạo lộ nan,
Phục Ba[3], Hoành Hải[4] cựu đăng đàn.
Việt nhân[5] tự cống san hô thụ[6],
Hán sứ hà lao giải trãi quan[7]?
Bì mã sơn trung sầu nhật vãn,
Cô chu giang thượng uý phong hàn.
Do lai thử hoá xưng nan đắc,
Đa khủng quân vương bất nhẫn khan.Dịch nghĩa
Đường lên núi dựng cột đồng và núi Chu khó đi,
Tướng quân Phục Ba và Hoành Hải đã đăng đàn bái nhận lệnh.
Người Việt tự đi cống cây san hô,
Can chi tới sứ Hán đội mũ giải trãi phải vất vả tới áp tải.
Ngựa đi đường núi cả ngày mỏi mệt,
Thuyền đơn côi trên sông ngán gió lạnh.
Vì đâu mà vật cống phải khó khăn như thế mới có được?
E rằng hoàng thượng chẳng muốn xem qua.Bản dịch của Nguyễn Minh
Núi cột đồng, núi Chu khó tới
Xưa Phục Ba, Hoành Hải đăng đàn
San hô dân Việt tự dâng
Can chi Hán sứ nhọc thân tới cầu?
Ngựa đi đường âu sầu mệt mỏi
Thuyền trên sông kinh hãi gió vần
Vì đâu vật cống khó khăn?
E rằng hoàng thượng chẳng lần xem qua
[1] Nơi Mã Viện dựng cột đồng, nay là núi Phân Mao, thuộc tỉnh Quảng Tây.
[2] Núi nay trong huyện Kinh Sơn trên đảo Hải Nam.
[3] Tức Phục Ba tướng quân Mã Viện đời Đông Hán, đã dẹp tan cuộc khởi nghĩa giành độc lập của của Hai bà Trưng cho dân tộc ta.
[4] Tức Hoành Hải tướng quân Hàn Thuyết đời Đông Hán. Thuyết đi đường biển kết hợp với Mã Viện đi đường bộ cùng tiến đánh Hai bà Trưng.
[5] Là sắc dân Bách Việt sống ở phía nam Quảng Tây và bắc bộ Việt Nam ngày nay.
[6] Là cây san hô cứng như đá, lấy từ biển lên. Nay giá trị nó tầm thường, nhưng đời Hán coi là bảo vật.
[7] Tên loại mũ sứ nhà Hán đội khi đến Giao Châu áp tải tống vật.