26/04/2024 15:13Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Từ phẩm; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Nam Tống, Kim
Đăng bởi Vanachi vào 01/02/2008 07:44
Nguyên tác
曳杖危樓去。
鬥垂天、
滄波萬頃，
月流煙渚。
掃盡浮雲風不定，
未放扁舟夜渡。
宿雁落、
寒蘆深處。
悵望關河空吊影，
正人間、
鼻息鳴鼉鼓。
誰伴我，
醉中舞。
十年一夢揚州路。
倚高寒、
愁生故國，
氣吞驕虜。
要斬樓蘭三尺劍，
遺恨琵琶舊語。
謾暗澀銅華塵土。
喚取謫仙平章看，
過苕溪、
尚許垂綸否。
風浩蕩，
欲飛舉。
Phiên âm
Duệ trượng nguy lâu khứ.
Đấu thuỳ thiên,
Thương ba vạn khoảnh,
Nguyệt lưu yên chử.
Tảo tận phù vân phong bất định,
Vị phóng biển chu dạ độ.
Túc nhạn lạc,
Hàn lư thâm xứ.
Trướng vọng quan hà không điếu ảnh,
Chính nhân gian,
Tỵ tức minh đà cổ.
Thuỳ bạn ngã,
Tuý trung vũ[1].
Thập niên nhất mộng Dương Châu[2] lộ.
Ỷ cao hàn,
Sầu sinh cố quốc,
Khí thôn kiêu lỗ.
Yếu trảm Lâu Lan[3] tam xích kiếm,
Di hận tỳ bà[4] cựu ngữ.
Mạn ám sáp đồng hoa trần thổ.
Hoán thủ Trích Tiên[5] bình chương khán,
Quá Thiều Khê[6],
Thượng hứa thuỳ luân phủ.
Phong hạo đãng,
Dục phi cử.Bản dịch của Nguyễn Xuân Tảo
Lên lầu cao gậy chống.
Sao ngang trời,
Trăng trôi bãi khói,
Bể muôn trùng sóng.
Quét sạch mây bay, gió chưa lặng,
Bến khuya con thuyền vẫn chống.
Phải ngủ nơi,
Chim sa lau vắng.
Đất nước buồn trông uổng thương bóng,
Giữa mọi người,
Ngáy ran trống dóng.
Ai cùng ta,
Say múa đụng.
Đường Dương Châu mười năm giấc mộng.
Tựa lan can,
Nước cũ gợi buồn,
Diệt thù chí những...
Chém chúa Lâu Lan ba thước kiếm,
Mối hận Chiêu Quân còn nặng.
Ánh thép nỡ rỉ hoen bụi đọng.
Xin Trích Tiên hãy ngỏ lời bàn,
Thả dây câu,
Suối Thiều đâu đã đúng.
Cơn gió lộng,
Muốn bay bổng.
Lý Bá Kỷ tức Lý Cương, tể tướng đời vua Tống Cao Tông. Ông kiên trì chống Kim, vua không nghe, cho thôi quan về nhà.
[1] Tổ Địch đời Tấn, nghe gà gáy, gọi bạn dậy múa kiếm, chí muốn lấy lại đất nước bị giặc chiếm.
[2] Trước đó mười năm, Tống Cao Tông lên ngôi vua ở Dương Châu, sau nơi này bị quân Kim đánh chiếm, sự nghiệp khôi phục đất nước trở thành giấc mơ. Câu này dùng thơ của Đỗ Mục đời Đường "Thập niên nhất giác Dương Châu mộng" (Mười năm tỉnh giấc mộng Dương Châu).
[3] Chúa một nước đời Hán bị Phó Giới Tử bắt, ở đây tác giả ví nước Kim.
[4] Vương Chiêu Quân đời Hán bị vua Hán gả cho chúa Phiên. Kia ra ngoài cửa ải, nàng gảy khúc đàn tỳ bà.
[5] Tức Lý Bạch.
[6] Thiều Khê là một nơi phong cảnh đẹp ở tỉnh Chiết Giang. Lúc này các văn nhân thường ra đây chơi.