28/03/2024 15:47Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới

Chùa Trấn Bắc

Tác giả: Bà huyện Thanh Quan - Nguyễn Thị Hinh, Hồ Xuân Hương - 胡春香

Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Nguyễn
Đăng bởi Vanachi vào 31/05/2004 19:23

 

Trấn Bắc hành cung cỏ dãi dầu,
Khách đi qua đó chạnh niềm đau.[1]
Mấy toà sen rớt mùi[2] hương ngự[3],
Năm thức[4] mây phong nếp áo chầu.
Sóng lớp phế hưng[5] coi đã rộn,
Chuông hồi[6] kim cổ lắng càng mau.
Người xưa, cảnh cũ, nào[7] đâu tá?
Khéo ngẩn ngơ thay lũ trọc đầu[8]!
Tiêu đề trong Văn đàn bảo giám chép là Chơi chùa Trấn Quốc. Chùa Trấn Bắc ở bờ phía đông Hồ Tây, Hà Nội, nguyên tên là chùa An Quốc, được xây từ đời Trần, đến năm Vĩnh Tộ thứ 10 (1628) vua Lê Thần Tông cho làm lại và đổi tên là chùa Trấn Quốc. Năm Dương Hoà thứ 5 (1639), chúa Trịnh Tráng lại cho sửa sang rộng thêm và đổi là chùa Trấn Bắc. Vua Lê, chúa Trịnh thường ngự ở đây thưởng sen.

Bài thơ này về văn bản khá phức tạp. Bài chép trong Tạp thảo tập 雜草集 (ký hiệu A.3159) và Xuân Hương thi sao 春香詩抄 (AB.620), ghi là của Hồ Xuân Hương, nhưng khác hai câu đầu: “Qua chơi Trấn Bắc cảnh buồn rầu, Ngao ngán tình xưa đã lạnh mầu”. Trong Xuân Hương thi tuyển 春香詩選 (R.97) và Xuân Hương thi ký 春香詩記, (R.193, Thư viện Quốc gia Hà Nội), bài thơ này cũng ghi là của Hồ Xuân Hương, nhưng chỉ có 4 câu giữa. Quốc văn tùng ký 國文叢記 (AB.383) ghi là của Bà huyện Thanh Quan và khác hai câu đầu: “Trấn Bắc hành cung cỏ dãi dầu, Chạnh niềm kim cổ nghĩ mà đau”.

[1] Có bản chép là “Qua chơi Trấn Quốc cảnh buồn rầu, Ngao ngán tình xưa dạ chạnh đau”, hoặc “Ngoài cửa hành cung cỏ dãi dầu, Chạnh niềm cố quốc nghĩ mà đau”. Hành cung là cung điện xây ở ngoài kinh thành để khi vua đi chơi thì nghỉ chân ở đó.
[2] Văn đàn bảo giám chép là “hơi”.
[3] Hơi của vua còn vương lại.
[4] Năm vẻ, năm màu. Thời xưa quan niệm mây hội đủ năm màu là báo thời buổi thái bình.
[5] Bỏ đi và hưng thịnh, chỉ các triều đại thay đổi: Lê, Tây Sơn, Nguyễn.
[6] Có bản chép là “dồn”.
[7] Có bản chép là “đi” hoặc “đâu”.
[8] Ý nói các vị sư trong chùa không biết gì tới thời cuộc, triều đại thay đổi ở bên ngoài đời.

In từ trang: https://www.thivien.net/ » Bà huyện Thanh Quan » Chùa Trấn Bắc