26/04/2024 13:38Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn cổ phong; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Trung Đường
Đăng bởi Vanachi vào 20/05/2006 10:47
Nguyên tác
南山北山樹冥冥，
猛虎白日繞村行。
向晚一身當道食，
山中麋鹿盡無聲。
年年養子在深谷，
雌雄上下不相逐。
谷中近窟有山村，
長向村家取黃犢。
五陵年少不敢射，
空來林下看行跡。
Phiên âm
Nam sơn bắc sơn thụ minh minh,
Mãnh hổ bạch nhật nhiễu thôn hành.
Hướng vãn nhất thân đương đạo thực,
Sơn trung mi lộc tận vô thanh.
Niên niên dưỡng tử tại thâm cốc,
Thư hùng thượng hạ bất tương trục.
Cốc trung cận quật hữu sơn thôn,
Trường hướng thôn gia thủ hoàng độc.
Ngũ Lăng niên thiếu bất cảm xạ,
Không lai lâm hạ khán hành tích.Dịch nghĩa
Rừng núi phía nam, phía bắc có cây cối âm u rậm rạp
Nơi đó hổ dữ đi lại vòng quanh thôn cả ban ngày
Chiều tối một mình hắn ta chặn đường vồ mồi kiếm ăn
Khiến cho hươu nai trong núi phải trốn biệt không tăm tiếng
Hàng năm nó đẻ con trong hang núi yên tĩnh và thoáng đãng
Rừng trên rú dưới không con nào dám quyết sống mái với nó
Trong núi gần sào huyệt nó có một xóm núi
Nhà nhà phải thường xuyên lo khư khư giữ lấy bò
Đến cánh trai trẻ Ngũ Lăng mà cũng chẳng dám bắn
Dưới cánh rừng nó cứ thảnh thơi đi lại ngắm nghía hành tích của mình.Bản dịch của Nguyễn Danh Đạt
Rừng nam núi bắc âm u
Ban ngày hổ dữ gầm gừ quanh thôn
Tối trời ra chắn đường luôn
Hươu nai trong núi phải chuồn sạch không
Hang sâu nó đẻ con đông
Đống đàn ai dám liều xông thư hùng
Gần hang có xóm người đông
Nhà nào cũng kín sợ không còn bò
Ngũ Lăng tài bắn còn lo
Rừng sâu cứ thế hổ mò khắp nơi.
Bài thơ mượn chuyện hổ dữ để chỉ trích một số quan lại đặc quyền đặc lợi đương thời, như hổ dữ nhũng nhiễu dân đen. Dân chúng tuy căm giận nhưng ngay giữa ban ngày kẻ có gan cũng không dám cưỡng lại.