16/04/2024 11:53Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Lục bát; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Trung đại
Đăng bởi tôn tiền tử vào 01/04/2015 11:30
Ai ơi đứng lại mà trông,
Kìa vạc nấu đó, kìa sông đãi bìa.
Kìa giếng Yên Thái[1] như kia,
Giếng sâu chín trượng nước thì trong xanh.
Đầu chợ Bưởi[2] có điếm cầm canh,
Người đi kẻ lại như tranh hoạ đồ.
Cổng chợ có miếu thờ vua,
Đường cái chính xứ lên chùa Thiên Niên[3].
Chùa Thiên Niên có cây vọng cách,
Chùa Bà Sách[4] có cây đa lông,
Cổng làng Đông[5] có cây khế ngọt.
Con gái Kẻ Cót[6] thì đi buôn xề,
Con trai làng Nghè[7] dệt cửi kéo hoa.
An Phú[8] nấu kẹo mạch nha,
Làng Vòng[9] làm cốm để mà tiến vua.
Họ Lại[10] làm giấy sắc vua,
Làng Láng[11] mở hội kéo cờ hùng ghê.
[1] Thuộc vùng Bưởi, quận Ba Đình, Hà Nội. Yên Thái có giếng xưa kia nổi tiếng là giếng nước trong, ở đầu làng.
[2] Tên chung cả một vùng gọi là Kẻ Bưởi, xưa thuộc tổng Trung, huyện Vĩnh Thuận, gồm Bái Ân, Hồ Khẩu, Yên Thái, Trích Sài, Trung Nha, Vạn Long, An Phú, Đoài Môn, Tiên Thượng, nay là các phường Bưởi, Nghĩa Đô, quận Cầu Giấy, Hà Nội.
[3] Ngôi chùa nổi tiếng ở về phía tây Hồ Tây, chợ Bưởi đi lên.
[4] Cũng gọi là chùa Tây Sách, một ngôi chùa nổi tiếng ở về phía Hồ Tây, chợ Bưởi đi lên.
[5] Tức Đổng Xã, xưa kia là một trong ba thôn của xã Yên Thái, nay thuộc
Quận Ba Đình, Hà Nội.
[6] Tên nôm làng Hạ Yên Quyết, làng này có nhiều người đi buôn, xưa thường đi buôn “xề” tức là những mảnh đầu mặt của tấm vỏ dó (loại nguyên liệu thứ phẩm) để bán cho làng Giấy tức làng An Hoà để làm loại giấy xấu gọi là “giấy xề” kém hơn giấy moi. Có người cho rằng Kẻ Cót là tên chung cho cả Thượng Yên Quyết (có tên chính là làng Cót) và Hạ Yên Quyết (tên cũ của làng An Hoà tức làng Giấy) và “Kẻ Cót đi buôn xề” trong câu này ý bao gồm cả làng Cót và làng Giấy không phân biệt.
[7] Tức là làng Trung Nha, xã Nghĩa Đô, huyện Từ Liêm, Hà Nội, có nghề dệt lĩnh và nghề làm giấy.
[8] Tên một làng xưa nay thuộc xâ Nghĩa Đô, huyện Từ Liêm, Hà Nội.
[9] Đây là làng Dịch Vọng Hậu, huyện Từ Liêm, chuyên nghề làm cốm nổi tiếng gọi là cốm Vòng. Đúng ra tên Vòng chỉ toàn tổng Dịch Vọng tức là tổng Vòng xưa kia.
[10] Một họ ở làng Trung Nha, xã Nghĩa Đô, xã chuyên làm giấy lệnh cho triều đình phong kiến viết sắc chỉ.
[11] Tên nôm làng Yên Lãng thuộc huyện Từ Liêm, Hà Nội. Làng Láng thờ Từ Đạo Hạnh vào những năm mở hội làng có rước thần và diễn lại tích Đạo Hạnh đánh nhau với sư Đại Điên, khi đám rước đi qua nơi thờ sư Đại Điên ở Dịch Vọng thi kéo cờ và đốt ống lệnh.