20/04/2024 03:15Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Tây Sơn
Đăng bởi hongha83 vào 09/05/2016 21:13
Nguyên tác
水王世俗喚為龍，
龍種那知所自從。
水石出形成廟貌，
魚騢脫殼妻芳容。
妹兄作配傳訛望，
江海相交便激衝。
祈寨笄花真好笑，
何人要佩呂仙鋒。
Phiên âm
Thuỷ vương thế tục hoán vi long,
Long chủng na tri sở tự tòng.
Thuỷ thạch xuất hình thành miếu mạo,
Ngư hà thoát xác thế phương dung.
Muội huynh tác phối truyền ngoa vọng,
Giang hải tương giao tiện kích xung.
Kỳ trại kê hoa chân hảo tiếu,
Hà nhân yếu bội Lã tiên[1] phong.Dịch nghĩa
Thế tục thường gọi vua thuỷ tề là rồng
Giống rồng này nào biết có từ đâu
Hiện hình làm đá ngầm mà thành miếu mạo
Lột xác làm cá tôm đòi lấy gái xinh
Anh em lấy nhau, câu chuyện hoang đường truyền mãi
Sông biển giao nhau thành dòng xung đột
Giắt hoa cầu cúng, thật đáng buồn cười
Ai người lưng đeo gươm sắc của tiên ông họ LãBản dịch của Lâm Giang
Thuỷ vương thế tục gọi vua rồng
Việc ấy nào hay có đúng không?
Đá biển hiện lên toà miếu mạo
Rùa khơi đòi cưới gái kiều dung
Anh em lấy lẫn truyền ngoa ngữ
Sông biển giao nhau tạo ngược dòng
Cầu cúng giắt hoa sao vẽ truyện
Mấy ai đeo kiếm học tiên công?
Nguyên chú: Miếu thờ Thai Dương phu nhân ở trên đền Tam Giới, cửa bể Nhuyễn Hải. Tục truyền phu nhân khi nhỏ sống với người anh. Người anh đưa dao chém phải đầu em thành vết sẹo. Sau đó người anh bỏ sang phương Bắc buôn bán, được lãi lớn trở về cưới vợ, lấy phải phu nhân không biết là em gái mình. Khi vợ có thai, anh búi tóc cho vợ, thấy vết sẹo như nhát chém khi nhỏ, trong bụng biết ngay là em gái mình nhưng không nói ra sự thật, bèn chia tài sản cho vợ rồi sang lại phương Bắc. Phu nhân đêm ngày nhớ chồng, đến bến sông trẫm mình, vị thuỷ thần hiện ra xác rùa ôm nàng về thuỷ cung cưới làm vợ. Phu nhân không nghe biến thành hòn đá ngầm hiện dưới đáy nước. Thuyền bè qua lại thường vấp phải, họ bèn cầu khấn đưa đá lên bờ, lập đền phụng thờ rất linh ứng. Qua các triều đại, sắc phong tự hiệu tốt đẹp, được liệt vào hàng tự điển (vị linh thần được nhà nước công nhận). Người trong ấp tuần tiết cúng tế. Vị chủ tế giắt hoa trên tai nói là: Phu nhân thích nhìn thấy người đeo hoa tai giống như chồng mình, tức thì lòng sẽ vui mừng mà ban phước cho.
[1] Vị tiên họ Lã (tức Lã Động Tân). Ông có cơ duyên được gặp vị tiên kiếm, học được phép thuật, thường đeo gươm thanh xà (rắn xanh) và có sự tích “Vung thanh kiếm tiên chém chết rồng vàng”.