30/03/2024 01:03Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới

Lương Phủ ngâm (II)
梁父吟

Tác giả: Gia Cát Lượng - 諸葛亮

Thể thơ: Ngũ ngôn cổ phong; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Tam Quốc
Đăng bởi Nguyễn Việt Phong vào 21/07/2018 21:51

 

Nguyên tác

一夜北風寒,
萬里彤雲厚。
長空雪亂飄,
改盡江山舊。
仰面觀太虛,
疑是玉龍鬥。
紛紛鱗甲飛,
頃刻遍宇宙。
騎驢過小橋,
獨嘆梅花瘦。

Phiên âm

Nhất dạ bắc phong hàn,
Vạn lý đồng vân hậu.
Trường không tuyết loạn phiêu,
Cải tận giang sơn cựu.
Ngưỡng diện quan thái hư,
Nghi thị ngọc long đấu.
Phân phân lân giáp phi,
Khoảnh khắc biến vũ trụ.
Kỵ lư quá tiểu kiều,
Độc thán mai hoa sấu!

Dịch nghĩa

Một đêm gió bắc thổi lạnh lẽo
Vạn dặm mịt mù mây đỏ rực
Khắp trời tuyết trắng loạn bay
Cảnh sắc giang sơn biến đổi hoàn toàn
Ngửa mặt nhìn trời cao
Ngỡ như bầy rồng đang tranh ngọc
Trùng trùng vảy giáp lấp loáng bay
Phút chốc đã bao trùm vũ trụ
Cưỡi lừa đi qua cầu nhỏ
Một mình thương cảm trước đoá mai gầy!

Bản dịch của Nguyễn Việt Phong

Một đêm gió bấc lạnh
Vạn dặm mây mịt mù
Trường không tuyết loạn bay
Giang sơn xưa biến sắc
Ngửa mặt trông thái hư
Ngỡ quần long tranh ngọc
Chớp giật vẩy giáp bay
Loang loáng trùm vũ trụ
Thúc lừa qua lối cũ
Thương cảm đoá mai gầy!
Nội dung bài thơ này cảm thán về thời Hán mạt, bốn phương loạn lạc, quần hùng tranh cướp ngọc tỷ, giang sơn nhà Hán xưa thay tên đổi chủ, chỉ thương người dân như đoá mai điêu linh trong cơn gió bụi.

Trong tiểu thuyết Tam Quốc diễn nghĩa, Lưu Bị đến Long Trung lần thứ hai thì gặp một cụ già cưỡi lừa, vừa đi vừa ngâm bài thơ này. Lưu Bị thấy khí phách khác thường, ngỡ là Gia Cát Lượng nên đến vái chào thì ông cụ nói mình là Hoàng Thừa Ngạn, nhạc phụ của Gia Cát Lượng, và bài thơ Lưu Bị vừa nghe tên là Lương Phủ ngâm do con rể ông làm.

Tuy nhiên, nội dung bài thơ này không thấy thâu thập trong sách nào khác. Tam Quốc chí chỉ nhắc Gia Cát Lượng làm bài Lương Phủ ngâm mà không chép nội dung. Do đó bài thơ này có khả năng được chính La Quán Trung dựa vào đề mục rồi phóng tác.

Một số tuyển tập nhạc phủ chép một bài Lương Phủ ngâm nhưng nội dung khác bài này, chưa rõ là dân ca hay do Gia Cát Lượng làm (Xem thêm bài này trong cùng mục tác giả).

In từ trang: https://www.thivien.net/ » Gia Cát Lượng » Lương Phủ ngâm (II)