24/04/2024 17:38Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Ngũ ngôn cổ phong; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Hán
Đăng bởi Vanachi vào 18/11/2008 22:39
Nguyên tác
庭陬有若榴，
綠葉含丹榮。
翠鳥時來集，
振翼修形容。
回顧生碧色，
動搖揚縹青。
幸脫虞人機，
得親君子庭。
馴心托君素，
雌雄保百齡。
Phiên âm
Đình tưu hữu nhược lựu[1],
Lục diệp hàm đơn vinh.
Thuý điểu thì lai tập,
Chấn dực tu hình dung.
Hồi cố sinh bích sắc,
Động dao dương phiêu thanh[2].
Hạnh thoát Ngu nhân cơ[3],
Đắc thân quân tử đình.
Tuần tâm thác quân tố,
Thư hùng bảo bách linh.Dịch nghĩa
Trong góc sân có cây thạch lựu mọc,
Lá xanh, nở hoa đỏ thắm.
Chim thuý từ đâu bay tới đậu,
Rũ cánh sửa sang hình dung.
Ngoảnh lại sinh màu biếc,
Đung đưa thoáng màu xanh nhạt.
May mắn thoát được đám người săn bắt,
Tới được sân của người (tức của cây lựu).
Lòng thành của ta muốn trông cậy vào anh,
Mong anh hãy che trở hết đời đến khi trăm tuổi.Bản dịch của Điệp luyến hoa
Góc sân cây thạch lựu,
Một bông nở trên cành.
Chim thuý bay tới đậu,
Rũ cánh sửa dáng hình.
Ngoảnh lại sinh màu biếc,
Đung đưa ánh sắc xanh.
Vừa thoát vòng cung lưới,
Tới được sân của anh.
Lòng thành muốn trông cậy,
Che chở hết đời mình.
Thuý điểu là một loài chim có lông biếc, nhiều nơi ở Việt Nam gọi là chim bói cá.
Sử sách chép Thái Ung đời Hán Linh Đế 漢靈帝 bị hãm hại, may có người xin cho khỏi chết, cuối cùng cả nhà lưu lạc lên phương bắc (nay thuộc vùng Nội Mông) rồi khi quay về cũng ẩn cư hơn mười năm. Bài thơ này được viết chính là để ký thác việc này, thông qua việc miêu tả một chú chim thuý mới thoát khỏi những người săn bắn bay tới đậu trên cây thạch lựu trong sân. Chú chim nhỏ rất yêu vẻ ngoài rực rỡ của mình và mong được cây thạch lựu che chở cho mình tới hết đời. Đây là bài thơ khởi đầu của thể loại thông qua tả vật để ký thác thân thế, về sau khá thịnh.
[1] Tức thạch lựu.
[2] Màu xanh nhạt.
[3] Ngu nhân là chức quan coi sóc vườn ruộng, đầm hồ, săn bắt. Ngu nhân cơ là cơ quan coi sóc việc này.