25/04/2024 18:58Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Tứ ngôn; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Tam Quốc
Đăng bởi Vanachi vào 07/09/2008 08:06
Nguyên tác
人生壽促，
天地長久。
百年之期，
孰雲其壽。
思欲登仙，
以濟不朽。
纜轡踟躕，
仰顧我友。
Phiên âm
Nhân sinh thọ xúc,
Thiên địa trường cửu.
Bách niên chi kỳ,
Thục vân kỳ thọ.
Tư dục đăng tiên,
Dĩ tế bất hủ.
Lãm bí trì trù,
Ngưỡng cố ngã hữu.Dịch nghĩa
Đời người ngắn ngủi,
Trời đất dài lâu.
Được khoảng trăm năm,
Ai dám nói rằng mình thọ?
Muốn được lên gặp tiên,
Giúp cho không già.
Ngựa, thuyền dùng dằng do dự,
Ngẩng nhìn bạn của ta.Bản dịch của Điệp luyến hoa
Đời người ngắn ngủi,
Trời đất trường cửu.
Trong khoảng trăm năm,
Ai rằng mình thọ.
Muốn được gặp tiên,
Giúp cho bất hủ.
Lần lữa ngựa thuyền,
Ngẩng nhìn bạn hữu.
Tặng tú tài nhập quân trong Kê Khang tập có tổng cộng 19 bài, trong đó bài đầu tiên là ngũ ngôn, 18 bài còn lại là tứ ngôn. Thời gian sáng tác có lẽ khoảng năm Chính Nguyên thứ 2 (255). Thời kỳ này họ Tư Mã đã phế Tào Phương 曹芳. Vô Khâu Kiện 毋丘儉, Văn Khâm 文欽 cử binh thảo phạt Tư Mã Sư 司馬師. Đây là thời kỳ xảy ra đấu tranh giữa hệ thống Tào Nguỵ và tập đoàn của họ Tư Mã. Anh trai của Kê Khang là Kê Hỷ 嵇喜 vốn là người dung tục, tòng quân cho họ Tư Mã, Kê Khang trong lòng phản đối, nhưng lại bị chi phối bởi tình huynh đệ. Đây là sự phức tạp được thể hiện trong tư tưởng, tình cảm của chùm thơ này.
Tú tài đời Hán còn gọi là mậu tài 茂才, là một loại khoa mục thời đó do địa phương dùng để tuyển chọn nhân tài tiến cho trung ương. Kê Hỷ tự Công Mục 公穆, đỗ tú tài thời Tào Nguỵ, làm vệ quân cho họ Tư Mã. Đến đời Tấn từng làm Thái phó, Tông chính, Từ Châu thứ sử.