28/04/2024 00:44Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Bắc Tống, Liêu
Đăng bởi Vanachi vào 03/06/2006 05:59
Nguyên tác
閒來無事不從容，
睡覺東窗日已紅。
萬物靜觀皆自得，
四時佳興與人同。
道通天地有形外，
思入風雲變態中。
富貴不淫貧賤樂，
男兒到此是豪雄。
Phiên âm
Nhàn lai vô sự bất thung dung,
Thuỵ giác đông song nhật dĩ hồng.
Vạn vật tĩnh quan giai tự đắc,
Tứ thời giai hứng dữ nhân đồng.
Đạo thông thiên địa hữu hình ngoại,
Tứ nhập phong vân biến thái trung.
Phú quý bất dâm[1] bần tiện lạc,
Nam nhi đáo thử thị hào hùng.Dịch nghĩa
Gặp cảnh nhàn, vô sự, chẳng có gì lại không ung dung tự tại,
Ngủ dậy nhìn qua cửa sổ phía đông, thì mặt trời đã đỏ hồng.
Yên lặng xem xét mọi vật, thì thấy thảy đều vui với phận mình,
Bốn mùa cảnh đẹp cùng gợi hứng cho mọi người.
Đạo khi đã quán thông cả trời đất, sẽ không còn ràng buộc trong cái hữu hình nữa,
Suy nghĩ cao tới tận tầng mây, sẽ thấy rõ cái sự biến đổi của hình thái.
Gặp cảnh giàu sang thì không sống quá mức, khi gặp cảnh nghèo khó thì vẫn vui,
Làm người nam nhi được như thế, cũng đáng gọi là bậc hào kiệt.Bản dịch của Hải Đà
Mọi sự trên đời đến ngẫu nhiên
Ngủ chưa tròn mộng... nắng ngoài hiên
Luân phiên vạn vật tuân thời định
Tuần tự bốn mùa vẻ đẹp nguyên
Trời đất quán thông đời mỹ diệu
Gió mây biến chuyển vướng lòng riêng
Giàu không đổi dạ, nghèo... vui hưởng
Đáng mặt hào hùng, hỡi thiếu niên.
Dịch nghĩa của Nguyễn Minh Tường thực hiện, in trong Hoằng Nghị đại vương, NXB Thế giới, 2007.
[1] Từ một câu trong sách Mạnh Tử, Đằng Văn Công hạ: “Phú quý bất năng dâm, bần tiện bất năng di, uy vũ bất năng khuất, thử chi vị đại trượng phu” 富貴不能淫，貧賤不能移，威武不能屈，此之謂大丈夫 (Giàu sang không sống buông thả, nghèo hèn không làm thay đổi chí hướng, quyền uy không thể khuất phục, làm được như thế thì đáng gọi là bậc đại trượng phu).