26/04/2024 06:21Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Kinh thi; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Chu
Đăng bởi Vanachi vào 04/10/2005 00:49
Nguyên tác
糾糾葛屨，
可以履霜。
摻摻女手，
可以縫裳。
要之襋之，
好人服之。
Phiên âm
Củ củ cát cú
Khả dĩ lý sương.
Tiên tiêm nữ thủ,
Khả dĩ phùng thường.
Yêu chi cức chi,
Hảo nhân bặc (phục) chi.Dịch nghĩa
Dép bằng vải gai lạnh lẽo cong co,
Có thể mang đi giẫm lên sương.
Tay của nàng thon nhỏ.
Có thể may quần
Và sửa lưng quần, sửa cổ áo
Cho bực tôn trưởng mặc.Bản dịch của Tạ Quang Phát
Cong co lạnh lẽo dép gai,
Lại đành mang lấy giẫm ngoài mù sương.
Tay nàng thon nhỏ dễ thương,
May quần sao vội đảm đương việc nhà?
Lưng quần cổ áo sửa qua,
Cho người tôn trưởng dành tra mặc vào.
Chú giải của Chu Hy:
Chương này thuộc hứng.
củ củ: cong co lạnh lẽo. Mùa hạ thì mang dép bằng gai, màu đông thì mang dép bằng da.
tiêm tiêm: thon nhỏ.
nữ: tiếng gọi người vợ chưa làm lễ yết kiến tổ tiên ở tông miếu (được cưới về nhà chồng nếu cha mẹ chồng đều mất, ba tháng sau, người vợ phải làm lễ cúng tế ở tông miếu mà ra mắt tổ tiên, rồi sau mới làm việc theo bổn phận).
yêu: lưng quần.
cức: cổ áo.
hảo nhân: như đại nhân, bực tôn trưởng.
Đất đai nước Nguỵ chật hẹp, phong tục cần kiệm hà tiện mà lại hẹp hòi nóng nẩy, cho nên mới lấy việc dùng dép bằng gai để đi giẫm lên sương mà khởi hứng, châm biếm việc sai khiến nàng dâu mới cưới chưa làm lễ yết kiến tông miếu, phải may quần và lại khiến nàng vá sửa lưng quần cổ áo để mặc vào ngay.
Bài thơ này nghi là người phụ nữ đã may áo quần ấy làm ra.