24/04/2024 14:32Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn cổ phong; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Thịnh Đường
Đăng bởi Vanachi vào 26/01/2014 14:04
Nguyên tác
台州地闊海冥冥，
雲水長和島嶼青。
亂後故人雙別淚，
春深逐客一浮萍。
酒酣懶舞誰相拽，
詩罷能吟不復聽。
第五橋東流恨水，
皇陂岸北結愁亭。
賈生對鵩傷王傅，
蘇武看羊陷賊庭。
可念此翁懷直道，
也沾新國用輕刑。
禰衡實恐遭江夏，
方朔虛傳是歲星。
窮巷悄然車馬絕，
案頭干死讀書螢。
Phiên âm
Thai châu địa khoát hải minh minh,
Vân thuỷ trường hoà đảo tự thanh.
Loạn hậu cố nhân song biệt lệ,
Xuân thâm trục khách nhất phù bình.
Tửu hàm lãn vũ thuỳ tương duệ,
Thi bãi năng ngâm bất phục thính.
Đệ ngũ kiều đông lưu hận thuỷ,
Hoàng pha ngạn bắc kết sầu đình.
Giả Sinh[1] đối phục thương Vương phó[2],
Tô Vũ[3] khán dương hãm tặc đình.
Khả niệm thử ông hoài trực đạo,
Dã triêm tân quốc dụng khinh hình.
Nễ Hành[4] thực khủng tao giang hạ,
Phương Sóc[5] hư truyền thị tuế tinh.
Cùng hạng tiễu nhiên xa mã tuyệt,
Án đầu can tử độc thư huỳnh.Dịch nghĩa
Đất Thai Châu rộng, biển tít mù,
Mây với nước cùng hợp lại khiến cho gò đảo xanh.
Sau hồi loạn, hai hàng nước mắt chia ly cùng người cũ,
Cảnh già khách bị ruồng như một cánh bèo trôi.
Say rượu lười múa vì có ai đỡ mình đâu,
Làm thơ xong có thể ngâm nhưng ai là người nghe.
Phía đông cầu thứ năm dòng sông oán hận vẫn chảy,
Phía bờ bắc của hoàng pha, ngôi đình buồn còn đó.
Giả Nghị thấy con cú mà thương cho Vương Phó,
Tô Vũ chăn dê bị giam nơi vùng giặc.
Có thể nhớ rằng ông này vẫn có lòng ngay thẳng,
Nhưng thấy rõ nước mới áp dụng hình phạt nhẹ.
Nễ Hành thực sự sợ nên mới trốn ra Giang Hạ,
Đông Phương Sóc bịa ra truyện ngôi sao lạ.
Nơi ngõ hẹp ắt hẳn vắng bóng ngựa xe,
Đầu bàn đóm đóm dùng để đọc sách đã chết khô rồi!Bản dịch của Nhượng Tống
Châu Thai bể rộng, đất đai gầy
Đồi núi xanh om lộn nước mây
Đôi ngả lệ sa đời loạn lạc
Một thân bèo nổi buổi đi đầy
Múa không người đỡ, già càng tủi
Thơ đọc ai nghe nín hoá hay
Dòng suối bên cầu tuôn hận mới
Mái đình trước bến buộc sầu tây
Cú kêu, họ Giả buồn thân thế
Dê giắt, chàng Tô phí tháng ngày
Nước trẻ nhờ ơn ban tội nhẹ
Ông già ngán nỗi giữ lòng ngay
Nễ Hành mắc nạn cơ nên sợ
Phương Sóc là tiên chuyện khéo thay
Ngõ hẻm vắng tanh xe với ngựa
Đóm đầu án sách chết còn đây
(Năm 758)
Trịnh trước tác tức Trịnh Kiền, khi đó bị biếm làm tư hộ Thai Châu.
[1] Giả Nghị 賈誼 đời Hán. Ông cũng thương cho Khuất Nguyên vì có hoàn cảnh giống nhau.
[2] Khuất Nguyên 屈原, tự Linh Quân 靈鈞, người nước Sở cuối thời Chiến Quốc. Từng giữ chức Tam Lư đại phu, thời Hoài Vương mắc lỗi và bị phóng trục lên vùng bắc Hán, bi phẫn viết ra thiên Ly tao 離騷 để tỏ lòng trung trinh. Sau đó lại được gọi về, nhưng ít lâu sau lại mắc lỗi "nói bừa" bị phóng trục xuống vùng Giang Nam, bi phẫn nên nhảy xuống sông Mịch La chết chìm.
[3] Tự Tử Khanh, người Đỗ Lăng thời Tây Hán. Hán Vũ Đế cử Tô Vũ đi sứ Hung Nô, chúa Hung Nô bắt hàng nhưng ông bất khuất, kiên trì giữ khí tiết người Hán, bị giữ lại 19 năm. Thời Hán Chiêu Đế, Hung Nô và Hán hoà thân mới được trở về.
[4] Một nhân sĩ thời Tam Quốc có tính khinh thị cường quyền.
[5] Đông Phương Sóc một vị quan đời Hán ưa chọc cười trong triều.