07/10/2024 16:17Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới

Nam thụ vị phong vũ sở bạt thán
楠樹為風雨所拔嘆

Tác giả: Đỗ Phủ - 杜甫

Thể thơ: Thất ngôn cổ phong; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Thịnh Đường
Đăng bởi Vanachi vào 26/01/2009 06:49

 

Nguyên tác

倚江楠樹草堂前,
故老相傳二百年。
誅茅卜居總為此,
五月仿佛聞寒蟬。
東南飄風動地至,
江翻石走流雲氣。
乾排雷雨猶力爭,
根斷泉源豈天意。
滄波老樹性所愛,
浦上童童一青蓋。
野客頻留懼雪霜,
行人不過聽竽籟。
虎倒龍顛委榛棘,
淚痕血點垂胸臆。
我有新詩何處吟,
草堂自此無顏色。

Phiên âm

Ỷ giang nam thụ thảo đường tiền,
Cố lão tương truyền nhị bách niên.
Tru mao bốc cư tổng vi thử,
Ngũ nguyệt phảng phật văn hàn thiền.
Đông nam phiêu phong động địa chí,
Giang phiên thạch tẩu lưu vân khí.
Càn bài lôi vũ do lực tranh,
Căn đoạn tuyền nguyên khởi thiên ý.
Thương ba lão thụ tính sở ái,
Phố thượng đồng đồng nhất thanh cái.
Dã khách tần lưu cụ tuyết sương,
Hành nhân bất quá thính vu lại.
Hổ đảo long điên uỷ trăn cức,
Lệ ngân huyết điểm thuỳ hung ức.
Ngã hữu tân thi hà xứ ngâm,
Thảo đường tự thử vô nhan sắc.

Dịch nghĩa

Cạnh sông, trước nhà cỏ có cây nam,
Theo các bậc già cả thì cây này có đến hai trăm năm rồi.
Phát cỏ, chọn chỗ ở nói chung là như thế,
Tháng năm nghe tiếng ve kêu rỉ rả.
Gió đông nam đùng đùng thổi tới,
Sông cuộn đá nhào kéo theo mây.
Gốc phơi ra giữa sấm mưa nhờ cố sức,
Rễ cắt ngang nguồn suối chẳng phải là ý trời sao.
Cây già, sóng biếc tính vốn ưa,
Trên bến um tùm một cột xanh.
Dân làng thường núp dưới để tránh tuyết sương,
Khách đường không rời, để nghe tiếng vi vu như sáo.
Hổ vồ, rồng cuốn đổ gục xuống bụi gai,
Nước mắt rơi, máu thấm nơi ngực.
Ta có bài thơ mới, biết ngồi nơi nào mà ngâm,
Nhà cỏ từ đó trông trơ trẽn.

Bản dịch của Hoàng Trung Thông

Dựa sông, cây sến trước lều gianh,
Các cố bảo đà hai trăm năm.
Phạt gianh cất nhà đều ở đó,
Tháng năm phảng phất tiếng ve ngâm.
Cơn gió đông nam chuyển đất tới,
Sóng tung, đá chạy, mây xô đuổi.
Thân xông mưa gió chống đến cùng,
Rễ bật cội nguồn đâu phải tội.
Cây già bên sông tính đáng mến,
Lồng lộng tàn xanh che trước bến.
Ẩnh tránh tuyết sương khách đến đây,
Qua đường nghe sáo người lưu luyến.
Hổ rồng ngã xuống gửi gai góc,
Máu lệ rỏ tuôn dòng trước ngực,
Thơ mới ta nay ngâm ở đâu?
Từ đây lều cỏ không tươi sắc.
(Năm 762)

In từ trang: https://www.thivien.net/ » Đỗ Phủ » Nam thụ vị phong vũ sở bạt thán