16/04/2024 19:11Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Ngũ ngôn bát cú; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Thịnh Đường
Đăng bởi tôn tiền tử vào 09/05/2015 15:02
Nguyên tác
紀德名標五，
初鳴度必三。
殊方聽有異，
失次曉無慚。
問俗人情似，
充庖爾輩堪。
氣交亭育際，
巫峽漏司南。
Phiên âm
Kỷ đức[1] danh tiêu ngũ,
Sơ minh độ tất tam.
Thù phương thính hữu dị,
Thất thứ hiểu vô tàm.
Vấn tục nhân tình tự,
Sung bào nhĩ bối kham.
Khí giao đình dục tế,
Vu giáp lậu ti nam.Dịch nghĩa
Kể về tính tốt thì gà đã hội đủ năm điều,
Mới gáy tất đủ ba lượt.
Mỗi hướng nghe một khác,
Sai giờ thì sáng ra cũng không ân hận gì.
Hỏi thăm tục lệ để biết tình người ra sao,
Mi cũng chịu để cho nhà bếp dồi dào thêm món ăn.
Lúc thay đổi khí hậu là cơ hội để nuôi dưỡng.
Nơi Vu Giáp sai lầm trong việc gáy sáng.Bản dịch của Phạm Doanh
Về đức, năm cái nêu ra,
Gần sáng là gáy tới ba lần rồi.
Nghe vang tuỳ ở từng nơi,
Hiểu ra không ngượng dù sai lối thường.
Tình người phải biết thăm chừng,
Chịu cho nhà bếp đem dùng nấu ăn.
Giao mùa là lúc bón chăm,
Vu-giáp quên việc gáy ran báo ngày.
(Năm 767)
[1] Những cái tốt, mượn từ Hàn thi ngoại truyện 韓詩外傳 của Hàn Anh 韓嬰. Điền Nhiêu 田饒 từng phục vụ Lỗ Ai Công 魯哀公 mà không được ghi công, nên nói cùng Ai Công: "Thần sắp rời bỏ nhà vua, để cho chim hoàng hạc thi thố". Ai công hỏi: "Thế có ý gì?" Điền Nhiêu thưa: "Nhà vua há không thấy con gà sao? Đầu đội mũ, văn đó, chân có cựa, võ đó. Quân địch trước mặt mà ngang nhiên chống trả, cái dũng đó, thấy miếng ăn mà cùng gọi đàn tới, lòng nhân đó, canh đêm mà không lỡ giờ giấc, chữ tín đó. Gà có năm điều tốt đó, mà vua hàng ngày đem luộc mà ăn, là cớ gì? Đó là vì coi trọng cái đứa đi tới mình mà thân thiết. Ôi con chim hoàng hạc mỗi khi bay ngàn dặm, hạ cánh xuống ao trong vườn vua, ăn tôm cá của vua, mổ hạt kê thóc của vua, không có năm cái tốt kể trên, mà tại sao vua lại quý đến như thế. Tất nhiên lấy cái theo về đó để lánh xa, nên thần sắp xa vua, là để cho hoàng hộc thi thố vậy."