25/04/2024 22:48Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn tứ tuyệt; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Nam Tống, Kim
Đăng bởi Vanachi vào 09/07/2005 23:29
Nguyên tác
僵臥孤村不自哀，
尚思為國戍輪臺。
夜闌臥聽風吹雨，
鐵馬冰河入夢來。
Phiên âm
Cương ngoạ cô thôn bất tự ai,
Thượng tư vị quốc thú Luân Đài[1].
Dạ lan ngoạ thính phong xuy vũ,
Thiết mã băng hà nhập mộng lai.Dịch nghĩa
Nằm trơ nơi thôn vắng cũng không tự thương mình
Những muốn vì nước đến Luân Đài làm lính thú
Đêm khuya nằm nghe gió thổi mưa
Cảnh ngựa sắt sông băng cứ hiện vào giấc mơBản dịch của Nguyễn Chí Viễn
Nằm quạnh cô thôn chẳng tự thương,
Còn mong vì nước thú biên cương.
Đêm khuya xào xạc nghe mưa gió,
Ngựa sắt băng sông mộng vấn vương.
Bài này còn có tên là Cảm hoài thi 懷感詩 (Thơ hoài cảm), được viết vào tháng 11 năm Thiệu Hy thứ 3 (1192) tại Sơn Âm, quê hương của ông. Bấy giờ ông đã 68 tuổi, về làng ẩn cư, cuộc sống khó khăn lại hay ốm, nhưng tấm lòng lo nước thương dân không thay đổi. Ông nằm nơi thôn trang cô tịch, không hề than oán cảnh ngộ buồn thảm của chính mình, chỉ hận không được vì nước đến trấn thủ Luân Đài. Những đêm mưa to gió lớn, ông thường mơ thấy mình chỉ huy đoàn thiết kỵ vượt dòng sông đóng băng, triển khai chiến đấu với địch quốc phương bắc.
[1] Địa danh cổ tại Tây Vực, nay là huyện Luân Đài thuộc khu tự trị Duy Ngô Nhĩ tại Tân Cương, thường được dùng để phiếm chỉ vùng biên cương.