19/04/2024 18:52Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Cận đại
Đăng bởi tôn tiền tử vào 08/07/2017 02:09
Nguyên tác
昔日從師俱妙齡，
至今鬚髮儘星星。
窮通底局知誰主，
老大何人為我兄？
伏枕不勝驚昨夢，
回頭已若隔前生。
吾儕安得中山酒，
一醉悠然到太平。
Phiên âm
Tích nhật tòng sư câu diệu linh,
Chí kim tu phát tận tinh tinh.
Cùng thông[1] để cục tri thuỳ chủ,
Lão đại hà nhân vi ngã huynh?
Phục chẩm bất thăng kinh tạc mộng,
Hồi đầu dĩ nhược cách tiền sinh.
Ngô sài an đắc Trung Sơn tửu[2],
Nhất tuý du nhiên đáo thái bình.Dịch nghĩa
Ngày xưa theo thầy đi học đều còn trẻ tuổi.
Đến nay râu tóc đều đã đốm bạc.
Cuộc cùng thông biết ai làm chủ,
Người nào già cả, đáng làm anh ta?
Tựa gối xiết nỗi kinh sợ về giấc mộng đêm qua,
Ngoảnh đầu nhìn lại, như đã cách kiếp trước.
Ước gì bọn ta có rượu Trung Sơn mà uống,
Say một giấc dài cho đến ngày thái bình.Bản dịch của Nguyễn Khuyến
Theo thầy ngày trước hãy ngây thơ,
Râu tóc bây giờ đã bạc phơ.
Hơn kém cuộc này ai chủ đó,
Già nua mấy kẻ bậc anh ta.
Ngủ đi còn sợ chiêm bao trước,
Nghĩ lại như là chuyện thuở xưa.
Có rượu Trung Sơn cho lũ tớ,
Tỉnh ra hỏi đã thái bình chưa?
Rút từ Quế Sơn Tam nguyên thi tập (A.3160), Quế Sơn thi tập (A.469).
Bản dịch của chính tác giả, chép trong Quế Sơn Tam nguyên thi tập (A.3160), Nam âm thảo (VHv.2381).
[1] Cuộc xoay vần cùng rồi thông, có nghĩa là cuộc đời không có gì chắc chắn và bất biến, có lúc quẫn bách, có lúc thịnh đạt. Nhưng không biết ai làm chủ cuộc vận hành ấy?
[2] Do điển Lưu Huyền Thạch mua rượu thiên nhật ở Trung Sơn, uống một lần say nghìn ngày. Thơ cổ có câu: “An đắc Trung Sơn thiên nhật tửu, Minh đinh trực đáo thái bình thì” (Làm sao có được rượu nghìn ngày đất Trung Sơn, Say li bì cho đến lúc thái bình).