26/04/2024 18:24Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Ngũ ngôn cổ phong; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Sơ Đường
Đăng bởi Vanachi vào 13/07/2006 08:39
Nguyên tác
大士生天竺，
分身化日南。
人中出煩惱，
山下即伽藍。
小澗香為刹，
危峰石作龕。
候禪青鴿乳，
窺講白猿參。
藤愛雲間壁，
花憐石下潭。
泉行幽供好，
林掛浴衣堪。
弟子哀無識，
醫王惜未談。
超然虎溪夕，
雙樹下虛嵐。
Phiên âm
Đại sĩ sinh Thiên Trúc
Phân thân hoá Nhật Nam[1]
Nhân trung xuất phiền não
Sơn hạ tức Già Lam
Tiểu giản hương vi sát
Ngụy phong thạch tác am
Hầu thiền thanh cáp nhũ
Khuy giảng bạch viên tham
Đằng ái vân gián bích
Hoa thê thạch hạ đàm
Tuyền hành u cung hảo
Lâm quải dục y kham
Đệ tử ai vô thức
Y vương[2] tích vị đàm
Siêu nhiên Hổ Khê[3] tịch
Chích thụ hạ hư lam.Dịch nghĩa
Đức Phật Thích Ca vốn sinh ra ở đất Ấn Độ
Phân hoá thân sang đất Nhật Nam này
Giải thoát khỏi cảnh phiền não trong cõi người
Chùa Già Lam của Ngài làm ngay ở dưới núi
Suối khe lấy hương làm bảo sát (chùa, tháp)
Núi cao lấy đá làm am thiền
Chim xanh cho con bú chầu (rúc đầu) khi vào thiền định
Vượn trắng dự nghe khi giảng kinh Phật
Mây leo quấn trên vách đá từng lớp đứng
Hoa bò trên hồ dưới chân vách đá
Suối đi quanh quất u tịch đem cho cái thú
Rừng cây mang (phơi) áo tắm
Đệ tử đáng thương vì không biết
Tiếc chưa hiểu phép chữa bệnh của vua thầy thuốc
Ngồi ở Hổ Khê siêu nhiên
Một mình dưới cây ngọn núi hư không.Bản dịch của Hoà thượng Thích Mật Thể
Phật xưa sinh ở Tây Thiên
Mà nay xuất hiện ở miền Nhật Nam
Thoát vòng đau khổ cõi phàm
Thảnh thơi dưới núi Già Lam một toà
Ngọn khe, đỉnh núi lân la
Hương là cổ sát, đá là thiền am
Chim xanh chúc, vượn trắng dòm
Sớm mai giảng kệ, chiều hôm tham thiền
Mấy từng mây quấn, đá chen
Dây leo chân vách, hoa lên mặt đầm
Thiên nhiên sẵn thú tuyền lâm
Rừng phơi, áo giặt suối dầm nước hương
Phận hèn học kém đáng thương
Tiếc vì chưa hiểu y vương thế nào
Hổ Khê một bữa may sao
Đầu non đổ xuống cây cao một mình.
Đây là bài thơ họ Thẩm viết tặng Vô Ngại thượng nhân, lúc yết kiến vị sư người Việt danh tiếng này, ở chùa Sơn Tĩnh, thuộc hạt Cửu Chân cũ (gồm cả Nhật Nam), vào năm 685, thời Võ Tắc Thiên soán ngôi nhà Đường ở Trung Hoa. Cửu Chân thuộc địa phận Thanh Hoá ngày nay.
[1] Ở vào địa phận từ Hoành Sơn đến đèo Cả bây giờ.
[2] Bài "Khuyết y luận" của Giản Văn Đế nhà Lương nói: Y vương người ở Chi Vực rất thông hiểu về kinh nhà Phật.
[3] "Lư sơn ký" nói: Pháp sư Huệ Viễn đưa chân khách qua Hổ Khê, con hổ cũng kêu rống lên để tiễn. Pháp sư cùng khách đàm luận về đạo Phật, không biêt đã lội qua Hổ Khê từ lúc nào.