28/04/2024 04:31Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Cận đại
Đăng bởi Vanachi vào 07/02/2019 01:13
Nguyên tác
甫田近日莠驕驕，
端藉農夫力衮穮。
瀀渥又添重九雨，
高低方望十分饒。
雪花有意蘇民瘼，
碩鼠何仇食我苗。
塵世有身宜有役，
諸君幸勿畏勞憔。
Phiên âm
Phủ điền cận nhật dữu kiêu kiêu,
Đoan tạ nông phu lực cổn biều.
Ưu ốc hựu thiêm trùng cửu vũ[1],
Cao đê phương vọng thập phân nhiêu.
Tuyết hoa[2] hữu ý tô dân mạc,
Thạc thử[3] hà cừu thực ngã miêu.
Trần thế hữu thân nghi hữu dịch,
Chư quân hạnh vật uý lao tiều.Dịch nghĩa
Đám ruộng lớn gần đây cỏ mọc cao vút
Nhờ có người nông dân ra sức cào cuốc
Lại thêm có trận mưa ngày mồng chín tháng chín chan chứa
Nương cao ruộng thấp mới mong mười phân thu hoạch dồi dào
Hoa tuyết đã có ý cứu nạn đói cho dân
Chuột lớn có thù gì mà lại cắn lúa của ta?
Ở cõi trần có thân thì phải có việc
Mong rằng dù có vất vả các anh cũng chớ nên ngạiBản dịch của Đỗ Đình Tuân
Gần đây ruộng cỏ mọc cao
Nông dân ra sức cuốc cào dọn quang
Ngày chín tháng chín mưa chan
Nương cao ruộng thấp mùa màng được chăng?
Trời đà có ý cưu mang
Cớ sao chuột lớn lại tàn hại dân
Ở đời có việc có thân
Dẫu rằng vất vả gian truân ngại gì
Rút từ Quế Sơn thi tập (A.469).
[1] Ca dao có câu: “Mồng chín tháng chín có mưa, Cha con sắm sửa cầy bừa làm ăn”.
[2] Theo sách Triều dã thiêm tái: “Chính nguyệt kiếm tam bạch, diền công tiếu hách hách” (Tháng giêng thấy ba lần tuyết trắng ông làm ruộng cười khanh khách), ý nói có tuyết xuống là điềm được mùa.
[3] Thơ Thạc thử trong Kinh thi ví con chuột lớn cắn lúa với chính sách tham tàn, thuế khoá nặng.