20/04/2024 10:43Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Nguyễn
Đăng bởi hongha83 vào 12/07/2016 13:57
Nguyên tác
風霜七袞四朝遺，
馬革初心老不隨。
死士散餘塵積劍，
歌兒遣後雪侵髭。
天高主闕彤雲近，
日暮都門赤牘迡。
啣結丹衷應永矢，
太平身世此恩私。
Phiên âm
Phong sương thất cổn tứ triều di,
Mã cách sơ tâm[1] lão bất tuỳ.
Tử sĩ tán dư trần tích kiếm,
Ca nhi khiển hậu[2] tuyết xâm tỳ.
Thiên cao chủ khuyết đồng vân cận,
Nhật mộ đô môn xích độc trì[3].
Hàm kết đan trung ưng vĩnh thi,
Thái bình thân thế thử ân ti (tư).Dịch nghĩa
Sương gió trải bốn triều, bảy chục tuổi còn sót lại
Cái chí da ngựa bọc thây lúc ban đầu nay tuổi già không theo được
Hồn kẻ tử sĩ tan đi rồi bụi còn két lại trên kiếm
Sau khi tiêu khiển với con hát tuyết trắng chòm râu
Nơi cửa khuyết như trời cao mà vẫn gần cận áng mây hồng
Chốn cổng thành buổi chiều tà thơ thẩn cưỡi con bò đỏ
Ơn kết cỏ ngậm vành tấm lòng son mong báo đền trọn vẹn
Thân thế nay được thảnh thơi đó là ơn riêng của nhà vuaBản dịch của Nguyễn Văn Huyền
Bảy chục phong sương trải bốn trào,
Chí trai da ngựa, sức còn đâu.
Hồn tan tử sĩ, ố hoen kiếm,
Tiệc vẫn ca nhi, bạc trắng đầu.
Cung khuyết cận kề vầng ráng đỏ,
Chiều tà ngất ngưởng cưỡi bò nâu.
Lòng son kết cỏ mong đền đáp,
Thư thái thân già, ơn ấy sâu.
Nguyễn Công Trứ (1778-1858) quê làng Uy Viễn, huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh. Ông đỗ cử nhân đầu bảng năm 1819, làm quan trải bốn triều Gia Long, Minh Mệnh, Thiệu Trị, Tự Đức. Ông vừa là văn thần, vừa là võ tướng, có tài thao lược, nhiều phen đánh dẹp giặc giã, lại vừa có tài kinh tế, đã khai khẩn ra hai huyện Kim Sơn, Tiền Hải nhưng cũng nhiều phen bị giáng phạt, từ thượng thư xuống đến lính thú. Ông lại là một nhà thơ nổi tiếng tài hoa. Trước khi về hưu, ông làm kinh doãn trông coi phủ Thừa Thiên, nơi có kinh đô Huế.
[1] Chí da ngựa bọc thây, ý nói chí xông pha trận mạc, không nề sống chết.
[2] Nguyễn Công Trứ là người phong tình, rất thích hát ả đào và đã làm nhiều bài hát ca trù nổi tiếng. Khi về hưu còn cưới nàng hầu.
[3] Tương truyền khi về hưu, Nguyễn Công Trứ hay cưỡi con bò cái đi chơi như một thú ngông nhàn.