24/04/2024 12:19Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn tứ tuyệt; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Nam Tống, Kim
Đăng bởi Vanachi vào 29/12/2007 17:31
Nguyên tác
一語天然萬古新，
豪華落盡見真淳。
南窗白日羲皇上，
未害淵明是晉人。
Phiên âm
Nhất ngữ thiên nhiên[1] vạn cổ tân,
Hào hoa lạc tận kiến chân thuần.
Nam song bạch nhật[2] Hy hoàng thượng[3],
Vị hại Uyên Minh thị Tấn nhân.Dịch nghĩa
Mỗi lời đều từ thiên nhiên, từ muôn đời vẫn như mới,
Hào hoa rơi rụng hết mới thấy tính chân thật và thuần đạm.
Ban ngày dưới cửa sổ phía nam tự thấy như sống trong thời Phục Hy,
Không trở ngại gì đến việc Uyên Minh là người đời Tấn.Bản dịch của Điệp luyến hoa
Mỗi chữ tự nhiên còn mãi mới,
Hào hoa rụng hết thấy chân thuần.
Phục Hy chẳng cản bên nam vách,
Đời Tấn Uyên Minh gửi tấm thân.
Nguyên chú: "Liễu Tử Hậu, Tấn chi Tạ Linh Vận; Đào Uyên Minh, Đường chi Bạch Lạc Thiên" 柳子厚，晉之謝靈運；陶淵明，唐之白樂天 (Liễu Tử Hậu như Tạ Linh Vận của đời Tấn, Đào Uyên Minh như Bạch Lạc Thiên của đời Đường). Bài này luận về thơ Đào Tiềm đời Đông Tấn, đại ý nói phong cốt Hán Nguỵ đến đời Đông Tấn đã suy, thi nhân đa phần chú ý câu từ hoa mỹ, nhưng vẫn có Đào Tiềm phong cách tự nhiên bình đạm.
[1] Mỗi lời đều từ tự nhiên. Chu Hy: "Uyên Minh thi bình đạm xuất ư tự nhiên" 淵明詩平淡出於自然 (Thơ Uyên Minh bình đạm xuất phát từ tự nhiên).
[2] Đào Tiềm từng viết "Ngũ lục nguyệt trung, bắc song hạ ngoạ, ngộ lương phong tạm thất, tự vị Hy hoàng thượng nhân" 五六月中，北窗下臥，遇涼風暫至，自謂羲皇上人 (Tháng năm tháng sáu, nằm dưới cửa sổ phía bắc, thấy gió mát thổi vào nhà, tự nhủ mình như dân dưới thời Phục Hy) ý nói người thuần phác chân thật, vô ưu vô lự.
[3] Chỉ Phục Hy 伏羲, được coi là vị vua đầu tiên của Trung Hoa, dưới đời này nhân dân được hưởng thái bình, no đủ, ngủ không cần cài then.