Lê Niệm

黎念

Lê Niệm (?-1485) dòng dõi công huân, đáng nòi trung nghĩa, là con trai của danh tướng Lê Lâm, cháu trai của Trung Túc Vương Lê Lai. Ông làm quan trải 4 triều vua Lê Thái Tông, Lê Nhân Tông, Lê Nghi Dân, Lê Thánh Tông, tham gia lật đổ vua Lê Nghi Dân lập vua Lê Thánh Tông. Lê Niệm lập nhiều công lao từ triều trước, dưới triều vua Lê Thánh Tông ông làm chức phụ tướng, nắm quyền ngôn luận của nhà nước trong 30 năm. Mấy lần đem quân đi đều lập công lớn, uy đức, danh vọng nổi bật. Là người thanh danh trọn vẹn. Ông có học vấn, giỏi thơ. Vua Thánh Tông mỗi khi có làm thơ đề vịnh, thường bảo ông hoạ lại.

[1] Viễn chinh, dẹp rợ. Năm 1470, Lê Thánh Tông đi đánh Chiêm Thành, cử ông là Chinh lỗ phó tướng quân. Đầu năm 1471, quân Lê tiến vào đất Chiêm, đánh chiếm kinh thành Đồ Bàn, bắt vua Chiêm là Trà Toàn. Năm 1479, ông mang quân đánh nước Bồn Man, vua Bồn Man bỏ chạy. Lê Niệm đuổi theo đến biên giới Miến Điện mới quay về.
[2] Phạm Lãi 范蠡, một danh sĩ của nước Việt ở Trung Hoa thời Xuân Thu - Chiến Quốc, nổi tiếng thông tuệ, học thức và có vai trò quan trọng trong việc giúp Việt vương Câu Tiễn tiêu diệt nước Ngô. Phạm Lãi sau khi dẫn đầu đoàn quân Việt đánh chiếm Cô Tô đài, mở ra chiến thắng oai hùng cho Việt vương Câu Tiễn, đã từ bỏ phú quý vinh hoa, từ bỏ lời hứa rạch đôi sơn hà của vua nước Việt. Theo Sử ký - nguồn tài liệu đáng tin cậy hơn cả - Phạm Lãi đến nước Tề, cha con cùng tự cày cấy làm ăn. Nước Tề sai sứ mang ấn tướng quốc đến mời ông vào triều, nhưng ông từ chối, không màng công danh, rồi cùng gia quyến đến đất Đào, đổi tên thành Đào Chu Công 陶朱公 và trở thành một thương gia giàu có lúc bấy giờ, khai phá một lĩnh vực trước đó còn hỗn mang mờ mịt, vạch ra những nguyên tắc kinh doanh nay vẫn còn giá trị.