24/04/2024 12:21Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới

Miễn tử tôn cần học thi
勉子孫勤學詩

Tác giả: Vũ Tiến Vinh

Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Hậu Lê, Mạc, Trịnh-Nguyễn
Đăng bởi Vanachi vào 24/09/2018 11:10

 

Nguyên tác

學可荣名可立身，
子孫識得少須勤。
箕裘素業宜敦守，
經史良田加墾耘。
韓氏八桐聯茁秀，
竇郎五桂藹芳芬。
讀書信是成家本，
景行曾云我亦云。

Phiên âm

Học khả vinh danh khả lập thân,
Tử tôn thức đắc thiểu tu cần.
Cơ cừu tố nghiệp nghi đôn thủ,
Kinh sử lương điền gia khẩn vân.
Hàn thị[1] bát đồng liên truất tú,
Đậu lang[2] ngũ quế ái phương phân.
Độc thư tín thị thành gia bản,
Cảnh hạnh[3] tằng vân ngã diệc vân.

Dịch nghĩa

Học có thể vinh danh, có thể lập thân
Con cháu nên nhớ, lúc nhỏ hãy siêng năng cần cù
Cơ cừu nghiệp lớn nên gắng giữ
Kinh sử là mảnh ruộng tốt cần khai khẩn
Họ Hàn trồng cây đồng trước cửa mà có tám người con giỏi giang
Họ Đậu trồng nhiều quế mà sinh ra năm người con thành đạt
Đọc sách tín thực rằng gia bản
Sách “Cảnh hạnh lục” đã nói rồi, nhưng ta cũng nói lại

Bản dịch của Nguyễn Phạm Bằng

Học để vinh danh, để lập thân
Tuổi nhỏ cháu con hãy siêng cần
Cơ cừu nghiệp lớn nên gắng giữ
Kinh sử ruộng tốt cần khẩn canh
Cây đồng Hàn thị tám nhánh tốt
Quế nhà họ Đậu năm cành thơm
Đọc sách, ấy thực rằng gia bản
Người xưa từng vậy ta cũng vậy
Bài thơ này được khắc trên văn bia ở lăng thờ Vũ Hồng Lượng, cùng với bài Miễn tử tôn hành thiện thi. Hai bên còn có hai câu đối:
Truyền gia chí bảo thi thư quyển;
Mộc quốc thâm ân vũ lộ cao.
傳家至寶詩書卷；
沐國深恩雨露膏。
(Gia truyền quý nhất duy sách vở;
Gội nước ơn sâu mưa móc nhiều.)

[1] Hay còn gọi là “Hàn thị bát long” 韓氏八龍 (Tám con rồng nhà họ Hàn), tức là tám người con của Hàn Ức 韓億 ở Khai Phong, nổi tiếng học hành đỗ đạt.
[2] Cũng gọi là “Đậu thị ngũ long” 竇氏五龍 (Năm con rồng nhà họ Đậu), tức là năm người con của Đậu Vũ Quân 竇禹鈞 đất Yên Sơn. Cha có phép hay dạy dỗ, cả năm con đều hiển đạt.
[3] Tức sách Cảnh hạnh lục, thường được trích lại vào sách Minh tâm bảo giám.

In từ trang: https://www.thivien.net/ » Vũ Tiến Vinh » Miễn tử tôn cần học thi