19/04/2024 16:15Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Thất ngôn cổ phong; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Trần
Đăng bởi Vanachi vào 30/09/2008 04:45
Nguyên tác
心之生兮生死生，
心之滅兮生死滅。
生死元來自性空，
此幻化身亦當滅。
煩惱菩提暗消磨，
地獄天堂自枯竭。
鑊湯爐炭頓清涼，
劍樹刀山立摧折。
聲聞坐禪我無坐，
菩薩說法我實說。
生自妄生死妄死，
四大本空從何起。
莫為渴鹿趁陽燄，
東走西馳無暫已。
法身無去亦無來，
真性無非亦無是。
到家須知罷問程，
見月安能苦尋指。
愚人顛倒怖生死，
智者達官閑而已。
愚人顛倒怖生死，
智者達官閑而已。
Phiên âm
Tâm chi sinh hề sinh tử sinh,
Tâm chi diệt hề sinh tử diệt.
Sinh tử nguyên lai tự tính không,
Thử huyễn hoá thân diệc đương diệt.
Phiền não Bồ đề[1] ám tiêu ma,
Địa ngục thiên đường tự khô kiệt.
Hoạch thang lô thán đốn thanh lương,
Kiếm thu đao sơn lập tồi chiết.
Thanh văn[2] toạ thiền ngã vô toạ,
Bồ Tát[3] thuyết pháp ngã thực thuyết.
Sinh tự vọng sinh tử vọng tử,
Tứ đại[4] bản không tòng hà khỉ (khởi)?
Mạc vi khát lộc sấn dương diễm,
Đông tẩu tây trì vô tạm dĩ.
Pháp thân[5] vô khứ diệc vô lai,
Chân tính[6] vô phi diệc vô thị.
Đáo gia tu tri bãi vấn trình,
Kiến nguyệt an năng khổ tầm chỉ.
Ngu nhân điên đảo bố sinh tử,
Trí giả đạt quan nhàn nhi dĩ.
Ngu nhân điên đảo bố sinh tử,
Trí giả đạt quan nhàn nhi dĩ.Dịch nghĩa
Tâm sinh thì sống chết sinh,
Tâm diệt thì sống chết diệt.
Sống chết vốn là không có tự tính,
Cái thân do huyễn ảo hoá thành này rồi cũng phải diệt.
Phiền não, Bồ Đề đều ngầm tiêu ma hết,
Địa ngục, thiên đường cũng tự khó kiệt.
Vạc dầu, lò lửa bỗng trở nên mát mẻ,
Rừng gươm, núi đao lập tức đổ gãy.
Thanh văn ngồi thiền, ta không ngồi.
Bồ Tát thuyết pháp, ta nói thực.
Sinh từ cái càn rỡ mà sinh ra, chết từ cái càn rỡ mà chết đi,
Tứ đại vốn là không thì còn từ đâu mà dấy lên được.
Đừng như con hươu khát chạy vào giữa ảo ảnh.
Chạy Đông chạy tây không lúc nào dừng.
Pháp thân không đi cũng không lại,
Chân tính không trái cũng không phải.
Đến nhà thì nên thôi đừng hỏi đường nữa,
Thấy mặt trăng rồi sao còn vất vả đi tìm ngón tay?
Người ngu ngả nghiêng, sợ sống chết,
Bậc trí có cái nhìn thông đạt, xem sống chết là lẽ thường mà thôi.
Người ngu ngả nghiêng, sợ sống chết,
Bậc trí có cái nhìn thông đạt, xem sống chết là lẽ thường mà thôi.Bản dịch của Huệ Chi
Khi tâm sinh chừ sinh tử sinh,
Khi tâm diệt chừ sinh tử diệt.
Sinh tử xưa nay tính vốn không,
Hư huyễn thân này rồi cũng hết.
Phiền não, Bồ Đề dần tiêu mòn,
Địa ngục, thiên đường tự khô kiệt.
Lò lửa, vạc dầu, chợt êm ru,
Núi kiếm, rừng dao bỗng gãy tiệt.
Thanh văn ngồi thiền ta không ngồi,
Bồ Tát nói pháp ta nói thiệt.
Sống là sống dối, chết: chết dối,
Tứ đại vốn không, từ đâu nổi?
Đừng như hươu khát rượt "bóng sông",
Chạy quàng không nghỉ, khắp tây đông.
Pháp thân không qua cũng không lại,
Chân tính không trái cũng không phải.
Đến nhà, thôi chớ hỏi con đường,
Thấy trăng, tìm gì ngón tay chỉ.
Người ngu, điên đảo tử và sinh,
Bậc trí, tử sinh thường thôi vậy.
Người ngu, điên đảo tử và sinh,
Bậc trí, tử sinh thường thôi vậy.
[1] Tâm lặng lẽ tỉnh giác không còn trong đối đãi.
[2] Những hành giả giác ngộ do nghe giáo lý của Phật.
[3] Những hành giả tự giác ngộ chân lý và truyền bá chân lý đó.
[4] Bốn huyễn chất cơ bản tạo dựng vạn vật (chất rắn, chất lỏng, chất nhiệt, chất khí).
[5] Lấy pháp (chân lý) làm thân không còn trong vòng đối đãi sinh diệt.
[6] Thể tính chân thật diệu giác tức Phật tính.