20/04/2024 19:55Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Ngũ ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Nguyễn
Đăng bởi hongha83 vào 28/07/2019 14:53
Nguyên tác
歸路春將半，
空江月向明。
岸低山有影，
灘靜水無聲。
原隰經年夢，
鄉關五夜情。
傘瀘煙竟邇，
早迓使臣旌。
Phiên âm
Quy lộ xuân tương bán,
Không giang nguyệt hướng minh.
Ngạn đê sơn hữu ảnh,
Than tĩnh thuỷ vô thanh.
Nguyên thấp[1] kinh niên mộng,
Hương quan ngũ dạ tình.
Tản Lô yên cánh nhĩ,
Tảo nhạ sứ thần tinh.Dịch nghĩa
Trên đường về xuân đã qua non nửa
Dòng sông trống vắng, trăng mỗi lúc một sáng hơn
Bờ sông thấp, núi in bóng
Bãi sông tĩnh, nước lặng trôi
Việc đi sứ qua một năm như giấc mộng
Đêm năm canh vương vấn nhớ quê hương
Cảnh mây khói trên núi Tản sông Lô đã gần kề
Chẳng bao lâu nữa sẽ mừng đón cờ sứ trở vềBản dịch của Nguyễn Hữu Thăng
Đường về xuân quá nửa
Sông vắng trăng càng trong
Bờ thấp non in bóng
Bãi im nước lặng dòng
Năm xa đầy giấc mộng
Quê cũ nặng niềm mong
Núi Tản dòng Lô hiện
Cờ bay khấp khởi lòng
[1] Gian lao vất vả. Bài Hoàng hoàng giả hoa trong Kinh thi phần Tiểu nhã có câu: “Hoàng hoàng giả hoa, Vũ bỉ nguyên thấp, Sân sân chính phủ, Mỗi hoài bĩ cập” (Hoa vàng rực rỡ, ở nơi cao thấp, Đoàn người đi rất đông, ai nấy đều lo lắng không làm tròn việc công). Theo chú giải của Chú Hà đời Tống, bài thơ này nói về việc đi sứ. Đoàn sứ giả và tuỳ tùng rất đông, trên những dặm đường dài của việc đi sứ, ai nấy đều lo lắng về những công việc chúng, chỉ sợ phụ lòng uỷ thác của quân vương, không làm tròn trách nhiệm. Theo ghi chú của bài thơ Độ Nhĩ Hà, ngày 13 tháng Hai, giờ Thìn, đoàn sứ giả cùng tuỳ tùng qua sông Nhĩ. Câu mở đầu bài thơ Nguyệt dạ ngẫu hoài trên đây có nói rõ: “Quy lộ xuân tương bán” (Trên đường về, xuân đã qua non nửa), như vậy sứ trình cả đi lẫn về là gần tròn một năm.