30/03/2024 04:15Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới

Tái bộ chủ nhân
再步主人

Tác giả: Phan Đình Phùng - 潘廷逢

Thể thơ: Thất ngôn bát cú; Nước: Việt Nam; Thời kỳ: Nguyễn
Đăng bởi hongha83 vào 27/08/2011 02:31

 

Nguyên tác

曾聞洗甲挽天河,
彼是何人我是何。
當道蛇猶遲拔劍,
中原鹿尚費操戈。
三更憂鬱難成夢,
萬里棲遲便是家。
會飲月氏頭上酒,
丹墀爭鬥凱還歌。

Phiên âm

Tằng văn tẩy giáp vãn thiên hà[1],
Bỉ thị hà nhân ngã thị hà.
Đương đạo xà do trì bạt kiếm[2],
Trung nguyên lộc thượng phí thao qua[3].
Tam canh ưu uất nan thành mộng,
Vạn lý thê trì tiện thị gia.
Hội ẩm Nhục Chi[4] đầu thượng tửu,
Đan trì tranh đấu khải hoàn ca.

Dịch nghĩa

Từng nghe [có thơ]: níu sông trời xuống để rửa áo giáp
Người ấy là ai, còn ta là ai?
Hận còn chậm tuốt gươm chém rắn giữa đường
Uổng vung giáo đuổi hươu ngoài đồng nội
Ba canh lo nghĩ chất chứa, khó có thể ngủ được
Vạn dặm, nơi nào dừng nghỉ nơi ấy là nhà
Sẽ họp mặt uống rượu trên đầu bọn giặc Nhục Chi
Rồi ca khúc khải hoàn trước sân nhà vua

Bản dịch của Lê Thước

Từng nghe rửa giáp níu sông trời
Người ấy là ai, ta ấy ai?
Chém rắn giữa đường, gươm tuốt chậm
Đuổi hươu đồng nội, giáo khua sai
Ba canh không ngủ lòng lo giận
Muôn dặm xa nhà chốn nghỉ ngơi
Máu giặc hẹn ngày hoà với rượu
Khúc ca chiến thắng tấu vua hay
[1] Ý này xuất xứ từ hai câu “An đắc tráng sĩ vãn thiên hà, Tĩnh tẩy giáp binh trường bất dụng” (Sao có tráng sĩ kéo sông Ngân xuống, Rửa sạch giáo mác mãi mãi không dùng đến nữa) trong bài Tẩy binh mã của Đỗ Phủ. Thơ đời sau nhiều người dùng lại ý này, trong đó có câu “Vãn tận thiên hà tẩy giáp binh” của Nguyễn Trung Ngạn, “Tẩy binh vô lộ vãn thiên hà” của Đặng Dung.
[2] Tích Hán Cao Tổ đi chơi gặp con rắn nằm ngang giữa đường, tuốt gươm chém chết. Ý muốn nói diệt trừ loài hung ác, đây chỉ giặc Pháp.
[3] Ngôi báu nhà Tần bị sụp đổ, các hào kiệt đương thời thi nhau tranh giành chiếm lại, cũng giống như đuổi con hươu trên đồng nội. Ý đây nói, chiếm lại ngôi báu cho vua Hàm Nghi.
[4] Tên một nước ngày trước ở phía bắc Trung Quốc. Có một thời gian, nước đó trở nên hùng mạnh thường vào cướp phá Trung Quốc và xâm lấn các miền Trung Á, đến tận Ấn Độ. Nghĩa bóng chỉ giặc Pháp đối với nước ta lúc đó cũng như Nhục Chi đối với các nước trên.

In từ trang: https://www.thivien.net/ » Phan Đình Phùng » Tái bộ chủ nhân