25/04/2024 11:52Thi Viện - Kho tàng thi ca Việt Nam và thế giới
Thể thơ: Kinh thi; Nước: Trung Quốc; Thời kỳ: Chu
Đăng bởi Vanachi vào 02/10/2005 22:57
Nguyên tác
析薪如之何？
匪斧不克。
取妻如之何？
匪媒不得。
既曰得止，
曷又極止！
Phiên âm
Tích tân như chi hà?
Phỉ phủ bất khắc.
Thú thê như chi hà?
Phỉ môi bất đắc.
Ký viết đắc chỉ,
Hạt hựu cực chỉ?Dịch nghĩa
Chẻ củi thì như thế nào?
Không có cây búa thì không nên việc.
Cưới vợ thì như thế nào?
Không có mối mai thì không cưới được vợ.
Lỗ Hoàn Công đã cưới được nàng rồi.
Sao còn để nàng được trọn tà dục với người anh như thế?Bản dịch của Tạ Quang Phát
Chẻ củi thì nên làm sao đặng ?
Không búa thì chẻ chẳng được đâu.
Vợ mà muốn cưới làm sao ?
Không mai dẫn dắt vợ đâu sẵn sàng.
Nay đã cưới được nàng rồi đấy,
Sao để nàng trọn mãi thói dâm ?
Chú giải của Chu Hy:
Chương này thuộc hứng.
khắc: có thể có được.
cực: cùng, trọn.
Truyện Xuân thu, năm Hoàn Công thứ 18, Hoàn Công và phu nhân đến nước Tề, Hoàn Công mất ở nước Tề. Truyện nói rằng, Hoàn Công sắp sửa đi, bèn cùng Khương thị đến nước Tề.
Thân Nhu nói rằng: gái có chồng, trai có vợ, mỗi người đều có gia thất riêng, không nên gần gũi nhau, gọi là có lễ. Nếu đổi cái lễ ấy đi (anh trai em gái cứ gần gũi nhau) thì dễ đến chỗ bại hoại.
Lỗ Hoàn Công hội với Tề Hầu ở đất Lạc, bèn cùng nàng Văn Khương đến nước Tề, và Tề Hầu thông dâm với nàng. Lỗ Hoàn Công khiển trách nàng, nàng lại đem chuyện khiển trách này nói cho Tề Tương Công biết.
Tháng tư mùa hạ, Tề Hầu thiết đãi Hoàn Công, khiến công tử Bành Sinh đi xe với Hoàn Công, và Lỗ Hoàn Công bị chết trên xe.
Trong bài thơ này, hai chương đầu châm biếm Tề Tương Công, hai chương sau châm biếm Lỗ Hoàn Công.